بایگانی “هفته منابع طبیعی”

روز درختکاری و سرنوشت نهال‌های کاشته شده!

پنجشنبه, ۱۵ اسفند, ۱۳۹۲

     سال‌های زیادی‌است که به مناسبت روز درختکاری و هفته منابع طبیعی، بر اساس آمار منتشره میلیون‌ها نهال برای گسترش فضای سبز و توسعه جنگل‌ها کاشته می‌شود و از عالی‌ترین مقامات ملی و محلی تا دانش‌آموزان و مردم عادی در آیین‌های این روز و هفته شرکت می‌کنند اما آنچه آشکارا عیان است این حقیقت تلخ است که هر ساله از سرانه فضای سبز درختی و جنگل‌های ما کاسته می‌شود! آیا زمان آن نرسیده که به دنبال پاسخ‌هایی سزاور برای این سؤال‌های اساسی باشیم؟

     به همین بهانه در گفتگوی کوتاهی با خبرنگار روزنامه ایران شرکت کرده‌ام که می‌توانید شرح آن‌را در زیر بخوانید:

 نهالکاری.

نماینده تشکل های غیردولتی محیط زیست: مشکل اصلی مراقبت نکردن از نهال ها است

     مریم فرهمند؛ اواخر اسفند فصل نهالکاری و فرصتی مناسب برای توسعه فضای سبز شهری و جنگل‌های کشور است. روز ۱۵ اسفند هم روز درختکاری نام گرفته و سال‌هاست که مردم و مسئولان در این روز اقدام به کاشت درخت می‌کنند، اما کاشتن درخت به همین مناسبت در سال‌های گذشته چقدر به توسعه فضای سبز کشور کمک کرده است؟ برای پاسخ به این سؤال با هومان خاکپور، به عنوان نماینده تشکل های غیردولتی در حوزه محیط زیست که بزودی با رئیس جمهور دیدار خواهد کرد گفت‌و‌گو کردیم.

به نظر شما روز درختکاری چقدر به توسعه جنگل‌ها و فضای سبز شهری کمک کرده است؟

     روز درختکاری نخستین روز از هفته منابع طبیعی (۲۲-۱۵ اسفندماه) است. این هفته با عنوان‌های مختلف، روزشمار و اهداف مشخصی دارد، اما متأسفانه به جای بهره‌برداری از اقدام‌هایی که می‌توان در این روزها انجام داد، فقط به کارهای نمادین بسنده می‌کنیم در صورتی که این هفته زمان مناسبی برای تجزیه و تحلیل عملکرد یکساله و برنامه‌ریزی برای سال آینده است در حالی که به انجام یافتن حرکات نمادین محدود شده و می‌شود.

یعنی تمام نهال‌کاری‌هایی که روز ۱۵ اسفند انجام می‌شود، بدون نتیجه است؟

     اگر تعداد نهال‌هایی را که در ۱۰ سال گذشته از سوی سازمان جنگل‌ها و مراتع و شهرداری توزیع می‌شود، جمع کنیم و فرض را بر این بگیریم که این نهال‌ها به ثمر نشسته باشند، اکنون مساحت فضای سبز و جنگل‌های کشور باید چندین برابر مساحت کنونی باشد.

علت این مسأله چیست؟

     علت این است که نهال‌ها فقط کاشته می‌شود و مراقبت بعدی ندارد. ما با وجود برگزاری روز درختکاری نه تنها شاهد افزایش سرانه فضای سبز و جنگل‌ها نیستیم بلکه نوعی هدررفت سرمایه است. هزینه زیادی برای تولید نهال در کشور می‌شود اما به خاطر نبود مراقبت و آبیاری، همه از بین می‌رود. در بخش شهری برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای باید منابع آبی را در نظر گرفت. با وجود محدودیت منابع آب هم نباید از آب شرب برای آبیاری استفاده شود. بهترین روش این است آبی که از حوزه شهری به شکل فاضلاب خارج می‌شود، بازچرخانی و برای آبیاری به کار گرفته شود.

ششمین روز هفته منابع طبیعی با جوامع محلی حوضه آبخیز الگویی

چهارشنبه, ۲۳ اسفند, ۱۳۹۱

     به‌بهانه پاس‌داشت ششمین روز هفته منابع طبیعی سال ۱۳۹۱ که در روزشمار این هفته با عنوان «منابع طبیعی و مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز» نام‌گذاری شده بود، در روز یک‌شنبه ۲۰ اسفند‌ماه میزبان اهالی روستاهای منطقه دوراهان شهرستان بروجن بودیم. در این برنامه مشارکتی که به همت انجمن محیط‌زیستی تسنیم بروجن و همکاری ادارات منابع طبیعی و آموزش و پرورش منطقه گندمان برگزار شد، بیش از ۱۵۰ نفر از دانش‌آموزان، اهالی و مسئولان محلی و دوستداران طبیعت حضور داشتند.

سالن مجتمع مدارس منطقه دوراهان

     حضور در جمع جوامع و بهره‌برداران محلی و آموزش هم‌زمان کودکان و اولیای آنان در یک فضای صمیمانه، از جمله ویژگی‌های قابل‌توجه این برنامه آموزشی بوده که می‌تواند با هم‌پوشانی‌های فرهنگی‌ترویجی در میان اعضای خانواده‌های روستایی، زمینه‌ساز مشارکت بهتر خانواده‌ها در برنامه‌های مدیریتی منابع طبیعی باشد.

    علت انتخاب دوراهان برای برگزاری این برنامه، تعیین و معرفی منطقه دوراهان به‌عنوان «حوضه آبخیز الگویی» از سوی منابع طبیعی استان بود، منطقه‌ای که قرار است با مشارکت جوامع محلی و نهادهای مرتبط دولتی و غیردولتی متولی در حوزه‌های فرهنگی و اشتغال‌زایی، با هدایت و راهبری اداره منابع طبیعی به‌صورت پایلوت برنامه‌های مدیریت جامع منابع طبیعی در این حوضه آبخیز الگویی اجرا شود تا با دست‌یابی به یک الگوی مدیریتی موفق، شاهد گسترش این الگو در سایر حوضه‌های آبخیز مشابه استان باشیم.

نگارنده

     اجرای «طرح همیاران طبیعت» یکی از طرح‌های در دست اقدام منابع طبیعی استان بوده که با اعطای کارت‌های همیار طبیعت(ویژه مروجین دانش‌آموزی) در این برنامه و قرائت «تعهدنامه همیاران طبیعت» توسط دانش‌آموزان، به‌صورت نمادین اجرای این طرح در استان آغاز گردید و دانش‌آموزان منطقه در کنار خانواده‌های‌شان با وظایف و مأموریت‌های خود در زمینه همکاری با مأموران منابع طبیعی آشنا شدند.مراسم اعطای کارت‌های همیاران طبیعت

     آموزش عملی نحوه کاشت نهال، آبیاری و مراقبت از نهال‌های کاشته شده از دیگر برنامه‌های این روز بود که به‌همراه تهیه کارت شناسنامه درخت برای تمامی نهال‌های کاشته شده به‌نام دانش‌آموزان، به‌شایستگی مورد توجه دست‌اندرکاران و شرکت کنندگان در این برنامه قرار گرفت. مشارکت جدی دانش‌آموزان و اولیای آنان در موضوعات آموزشی ارائه شده، از نقاط برجسته این برنامه بود که در پایان با همکاری مسئولانه و صمیمانه مربیان گرامی مدارس منطقه، مسابقه‌ای در میان آنان برگزار شد و به تعدادی از دانش‌آموزان و اولیای آنان جوایزی اهداء شد.

     حضور بخشدار و رییس اداره آموزش و پرورش منطقه گندمان به همراه تعدای از همکاران و دست‌اندرکاران منابع طبیعی منطقه گواه توجه درخور آنان به مباحث فرهنگی‌ترویجی منابع طبیعی بوده که در جای‌خود قابل‌تحسین است.

مشارکت قابل‌تحسین مسئولان و جوامع محلی