هرچند که بهرهبرداری سنتی از صمغ درختان بنه در جنگلهای گستره زاگرس شمالی از گذشته کموبیش رایج و مرسوم بوده و در نیمه دوم دهه ۶۰ هم به برخی از مناطق جنگلی زاگرس مرکزی گسترشیافته است؛ اما بدون شک همه کارشناسان و متولیان حوزه منابع طبیعی و محیطزیست کشور بر این باورند که در هیچ زمانی چون امروز، این رویشگاههای جنگلی راهبردی در کشور، اینگونه شکننده و با تهدیدهای طبیعی مثل نوسانات اقلیم و خشکسالیهای پیدرپی و تهدیدهای انسانساز از قبیل طغیان آفات و بیماریها، سوسک چوبخوار، ریز گردها، آتشسوزیها، رهاسازی زباله و پروژههای عمرانی مخرب مواجه نبودهاند.
خوشبختانه در سالهای اخیر سازمان جنگلها با اقدامی هوشمندانه و اصولی، صدور مجوزهای این نوع بهرهبرداری منسوخشده – که با ایجاد شیار و زخم بر روی تنه و حتی شاخه درخت همراه بوده و باعث تشدید ضعف فیزیولوژیکی و اثرات سوء بر روی درختان بنه میشود – را بسیار محدود کرد تا جایی که در ۲ سال گذشته تقریباً در تمامی رویشگاههای جنگلی زاگرس متوقف و باعث خوشحالی بسیاری از فعالان حوزه منابع طبیعی و محیطزیست کشور گردید.
اما حالا حضور استادکاران مناطق کردنشین در میان جوامع محلی مناطق زاگرس مرکزی و انتشار این خبر که سازمان جنگلها در سال جاری برای جنگلهای زاگرس شمالی مانند کردستان و کرمانشاه و ایلام مجوز سقز گیری صادر کرده است، بسیاری از کارشناسان و فعالان حوزه منابع طبیعی و محیطزیست کشور را نگران و شگفتزده کرده است. تجربیات سالهای گذشته بیانگر این حقیقت است که این ماجرای تلخ، تنها به همین استانهای هدف محدود نشده و تقریباً تمامی رویشگاههای بنه در استانهای زاگرسی در معرض خطر سقز گیری غیرقانونی و قاچاقی قرار خواهند گرفت.
شک دارم بتوان کارشناسی را در حوزه منابع طبیعی و محیطزیست کشور یافت که چنین باوری را در خصوص ماجرای سقز گیری و قرار داشتن رویشگاههای جنگلی زاگرس در بدترین و بحرانیترین وضعیت خود در طول تاریخ نداشته باشد. حال این سؤال مطرح است که در یک چنین شرایط بحرانی و ضعف فیزیولوژیکی شدید جنگلهای زاگرس از کردستان و کرمانشاه گرفته تا جنگلهای دشت برم فارس، صدور مجوز برای چنین شیوههای بهرهبرداری منسوخشده که ناآگاهانه و سودجویانه شیره درختان رنجور بنه را میگیرند چه توجیه فنی و اخلاقی دارد؟
ازاینرو، انتظار میرود مقامات ارشد اجرایی در حوزه منابع طبیعی و محیطزیست کشور قبل از آنکه یگانهای حفاظت منابع طبیعی و محیطزیست با چالش حضور غیرقانونی سودجویان در بنه زارهای جنگلی زاگرس مواجه شوند، واردشده و بهمانند ۲ سال گذشته با صدور بخشنامه، بر ممنوعیت سقز گیری از درختان بنه تأکید کرده و با این اقدام هوشمندانه و قابلستایش اجازه ندهند تیشههای ناآگاهی و سودجویی، دهها زخم کشنده را بر پیکر رنجور و نحیف درختان بنه وارد کنند!
در همین رابطه:
– روزنامه همشهری: سقزگیری، رویشگاههای زاگرسی را تهدید میکند
– خبرگزاری میراث فرهنگی(CHN): مجوز سقز گیری در سه استان صادر شد
– روزنامه همشهری: صدور مجوز مرگ جنگلهای زاگرسی در ۳ استان
– مهاربیابانزایی (محمد درویش): مجوز سقزگیری؛ تراژدی زاگرس را مصیبتبارتر میسازد!
– پایگاه خبری، تحلیلی، فرهنگی و اجتماعی سلام پاوه: آقای منوچهری؛ محیط زیست نه حیاط خلوت کسی است و نه میدان سیاست…