دیروز ۲۴ شهریور؛ رویشگاه جنگلی شمس آباد دوراهان در بام ایران – که در محدوده حوضه آبخیز الگویی استان چهارمحال و بختیاری برای مدیریت جامع منابع طبیعی واقع شده است – پذیرای بیش از ۱۵۰ نفر از دوستداران طبیعت بود که داوطلبانه آمده بودند تا به بهانه پاسداشت سال جهانی جنگل(۲۰۱۱) و دهه تنوع زیستی ملل متحد، برای نخستین بار در برنامه پاکسازی مشارکتی جنگل در دیار بختیاری شرکت کنند.
نگارنده این افتخار را داشته که همراه با دوستان پرتلاش و سختکوش ام در انجمن محیط زیستی تسنیم بروجن وظیفه هماهنگی و برگزاری این برنامه پاکسازی جنگل از زباله را سزاوارانه برعهده گیریم و میزبان شرکت کنندگان در این برنامه که زنان و مردان جوامع محلی ذینفع، اعضای انجمن های محیط زیستی استان و کارکنان برخی ادارات و نهادهای دولتی را شامل می شدند، باشیم.
برجسته ترین ویژیگی این برنامه، حضور چشم گیر و قابل تحسین زنان و مردان جوامع محلی و بهره برداران منطقه بود که به همت بخشداری، دهیاری و اداره منابع طبیعی منطقه و همچنین دعوت های چهره به چهره اعضای انجمن تسنیم در ده روز گذشته صورت پذیرفته بود. حضوری امیدوار کننده که همواره از دغدغه های فعالان و دست اندرکاران حوزه منابع طبیعی و محیط زیست کشور بوده و از آن به عنوان یکی از محوری ترین راهبردهای برون رفت از بحران های پیش روی زیست بوم های کشور نام برده می شود.
البته حضور دوستداران طبیعت از فرمانداری بروجن، بخشداری و شهرداری گندمان، ادارات منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست استان و همچنین تشکل های مردم نهاد سراسر استان در این برنامه فرهنگی ترویجی قابل تقدیر و دلگرم کننده بوده و بدون شک اینگونه احساس مسئولیت ها، تشویق کننده بوده و سطح مشارکت جوامع محلی در برنامه های صیانت از منابع طبیعی کشور را بالا خواهد برد.
از دیگر نکات قابل توجه و شاید بتوان گفت کم همتا در اجرای این برنامه، که یقینن می توان از آنها به عنوان رفتارهای فرهنگی و الگویی نام برد؛ دقت در انتخاب نوع و شیوه پذیرایی ها بود که شرکت کنندگان در این برنامه را به شدت تحت تأثیر قرار داده بود. برخلاف عرف پذیرایی در بسیاری از همایش ها و برنامه های دولتی و غیردولتی که غالبا” از کیک و آبمیوه و در ظروف و کیسه های پلاستیکی استفاده می شود، مجریان این برنامه در یک اقدام فرهنگی ترویجی به جای پذیرایی های مرسوم، از تنقلات شامل مغز بادام، کشمش، نخودچی، بادام زمینی و …. در پاکت های کاغذی بسته بندی شده که بر روی آنها شعار “هر روز یک کیسه پلاستیکی کمتر” نوشته شده بود استفاده کرده بودند. به جای آبمیوه های پاکتی نیز از میوه های فصل استفاده شده بود که کمترین زباله را داشته و به عنوان حرکت های فرهنگی در بین شرکت کنندگان بسیار مؤثر بود.
استفاده از کپسول و اجاق گاز برای تهیه نوشیدنی داغ و خودداری کردن از روشن کردن آتش و استفاده از سوخت های هیزمی نیز یک اقدام فرهنگی از دوستان ما در انجمن تسنیم بود که در راستای ترویج فرهنگ جایگزینی سوخت های فسیلی با سوخت های هیزمی در بین جوامع محلی ساکن در رویشگاه های جنگلی صورت گرفت. واکنش های خوب شرکت کنندگان به این اقدامات فرهنگی جانبی در برنامه، حکایت از مؤثر واقع شدن اینگونه رفتارهای فرهنگی کوچک در راستای ارتقای ظرفیت های فرهنگی جامعه مان در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی دارد.
بدون شک به دنبال اجرای چنین برنامه هایی که با حضور گسترده مردم جوامع محلی همراه است، می توان به افزایش سطح آگاهی ها و مشارکت آن جوامع در پاسداری و صیانت از طبیعت پیرامون شان امیدوار بود. باشد که انجمن های محیط زیستی به جای پرداختن به فعالیت های ویترینی و نمایشی، آگاهانه به میان جوامع محلی رفته و همراه با بهره برداران واقعی برای عرصه های طبیعی کشور برنامه ریزی کرده و هر یک از آنان را به مدافعان و پاسداران واقعی زیست بوم شان تبدیل کنند.
در همین رابطه:
– خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا): برنامه پاکسازی مشارکتی جنگل در بروجن برگزار شد
– گزارش اجرای برنامه در وب سایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری
.
.