برنامه ملی پاک‌سازی مشارکتی جنگل برای چهارمین سال متوالی در استان چهارمحال و بختیاری نیز به صورت همزمان با ۱۳ استان کشور برگزار شد و مشارکت‌کنندگان با حضور مسئولانه خود، پارک جنگلی بروجن در بام ایران را از زباله‌های پلاستیکی و آلاینده‌های دیداری پاک‌سازی کردند. در این برنامه زباله‌های رهاشده در این محل گردشگری جمع‌آوری و با همکاری شهرداری بروجن به محل دفن زباله‌ها حمل گردید.

     امسال نیز انجمن محیط‌زیستی تسنیم به‌مانند سه سال گذشته وظیفه هماهنگی و برگزاری این برنامه را در استان چهارمحال و بختیاری بر عهده داشت و به دنبال فراخوان و دعوت این تشکل محیط زیستی؛ برنامه پاک‌سازی از ساعت ۱۰ صبح روز جمعه مورخ ۲۱ شهریور ۱۳۹۳ در پارک جنگلی بروجن که در شمار مکان‌های گردشگری شهرستان بروجن است آغاز شد.

     بیش از ۵۰ نفر از شهروندان بروجن، مسئولان و کارکنان برخی از نهادهای دولتی مانند ادارات حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی، فرمانداری و شهرداری بروجن و همچنین اعضای انجمن محیط زیستی تسنیم و دوستداران طبیعت بروجن مسئولانه و بی‌منت در این برنامه مشارکت داشتند.

‌      گفتنی است حضور شهروندان و اهالی جوامع محلی در چنین برنامه‌های آموزشی ترویجی؛ دانایی‌های محیط‌زیستی و فرهنگ منابع طبیعی در جامعه گسترش خواهد یافت. یقیناً افزایش حساسیت‌ها و رفتارهای مسئولانه در حوزه کاهش مصرف کیسه‌ها و ظروف پلاستیکی که در سال‌های اخیر در شمار دغدغه‌های جدی حوزه محیط‌زیست و سلامت جامعه قرارگرفته است، درگرو چنین برنامه‌های آموزشی مشارکتی است که خوشبختانه در سال‌های اخیر شاهد گسترش این برنامه‌ها و پوشش خبری نسبتاً ” خوب رسانه‌ها از این حرکت‌های مشارکتی هستیم.

    پیام دکتر معصومه ابتکار – معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور – به شرکت‌کنندگان در چهارمین برنامه پاک‌سازی مشارکتی جنگل، به‌مانند سال گذشته مؤثر و تشویق‌کننده بود و قرائت آن‌ در آغاز مراسم، مورد استقبال شرکت‌کنندگان در برنامه قرار گرفت. یادمان باشد که تشویق‌های دلگرم‌کننده مقامات و بزرگان کشوری در حساس‌سازی و افزایش سطح مشارکت جوامع محلی در چنین برنامه‌های عمومی بسیار اثرگذار خواهد بود.

در همین رابطه:

– خبرگزاری مهر: برگزاری برنامه مشارکتی پاکسازی جنگلها در چهارمحال و بختیاری

     جمعیت دوستداران طبیعت (جبهه سبز) بروجن با ارسال نامه ای به معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست با اعلام هشدار خطر فراگیر شدن برخوردهای خشونت بار متخلفان محیط زیست با محیط بانان و دوستداران و فعالان این عرصه، از وی خواستند برای جلوگیری از ادامه چنین حرکاتی فکری بیندیشد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست (پام)، این نامه که به بهانه ضرب و شتم علی رضوانی همیار افتخاری محیط زیست بروجن توسط عده ای متخلف شکار تهیه و ارسال شده است، در اصل اذعانی به خلاء های قانونی موجود در برخورد با متخلفان است.

در بخشی از نامه به معصومه ابتکار، امضاء کنندگان از علاقمندان به محیط زیست و حفظ آن می خواهند با شکستن سکوت خود و واکنشی دسته جمعی به موضوع ضرب و شتم محیط بانان و دوستداران محیط زیست، عرصه را بر متخلفین تنگ کنند تا اگر گسترش فرهنگ حفظ محیط زیست و حیات وحش بر آن ها اثری ندارد به دلیل قبیح بودن موضوع از سوی بسیاری از مردم، مجبور به ترک اعمال شنیع خود شوند.

بنا بر این گزارش، متن نامه به شرح ذیل است:

چند صباحی بیشتر نگذشته است که تولد دوباره طبیعت را به پایکوبی نشسته بودیم، همان طفل نورس که هنوز در آغوش مادر غنوده و حتی راه رفتن بر پایهای خویش را نیاموخته است و این را حتی دیده های نابینا نیز می بینند و بدین گونه است که دلسوزانه مراقب قد کشیدن اوییم؛ چرا که خود شاهد جوانمرگ شدن هر ساله او بوده ایم. این کلمات کوتاه و بی پیرایه را مجالی ساختیم تا از رنجی که می بریم، حداقل مسئولین مربوطه این حوزه را وادار به شنیدن درد دلهایمان کنیم.

همانگونه که در جریان هستید در روز جمعه ۱۹ اردیبهشت ۹۳ یکی از کوهنوردان پیشکسوت این شهرستان که همیار افتخاری محیط زیست نیز می باشد _آقای علی رضوانی _ در منطقه پشته سیاسرد بروجن پس از مشاهده شکار غیرقانونی پرندگان توسط عده ای نابودگر طبیعت، نسبت به تذکر ایشان اقدام می ورزد که متاسفانه توسط همان تخریب کنندگان طبیعت، مورد ضرب و شتم وحشیانه ای قرار می گیرد، که این سطح از خشونت و تهاجم را در کمتر درگیری می توان سراغ گرفت.

تمام آنانی که آقای رضوانی را می شناسند همگی به حسن خلق و سعه ی صدر ایشان واقفند و اساسا اینکه یک فرد سالخورده تنها، تا چه حد آمادگی درگیری فیزیکی با چند جوان را دارد، خود امریست قابل تامل و تفکر.

بگذریم، دیر زمانیست که قلب دوستداران طبیعت از نامهربانیها و بداخلاقیهای این دست تخریبگران به درد می آید و دریغا که مرهمی باشد.

واقعه تلخ روز جمعه بسیار بیش از آنکه موضع و موضوعی شخصی باشد، مبحثی همگانی است چرا که تک تک جمادات و نباتات و موجودات و صد البته انسان، از این موضوع سهمی می برند.

اهالی طبیعت دوست بروجن و جمعیت دوستداران طبیعت و تمامی کوهنوردان این شهر، این واقعه تلخ را زخمی عمیق بر پیکره هویت خویش می دانند که مرهمش در وهله اول محکومیت شدید این عمل شنیع و در وهله دوم حمایت همه جانبه از تمام دلسوزان طبیعت در مواجهه با این قدرناشناسان مادر هستی، می باشد.

بیایید و با آغوش گشاده بیایید که تا هنوز اندک آبی باقیست و خردک ریشه ای چاره ای بیندیشیم.

و حرف آخر هیچ نیست جز خنیای خنیاگر تاراز:

ببین حالا، دس به یک دادن، جون سی یک دادن، چندی آسونه
ببین حالا، وقتی با یک بویم، روندن دشمن، چندی آسونه

منبع: پورتال سازمان حفاظت محیط زیست کشور

     همان‌طور که آگاهی دارید در آئین نوروز، سیزدهمین روز از فروردین؛ روز طبیعت نام نهاده شده است. هرچند انتظار است در این آیین کهن، فرهنگ آشتی و احترام به طبیعت به‌نمایش گذاشته شود اما متأسفانه در سال‌های اخیر شاهد هستیم که در این روز به جای صلح و آشتی، جنگ و قهر خود با طبیعت را به نمایش می‌گذاریم و بیشترین خسارت‌ها را به محیط زیست طبیعی‌مان وارد می‌کنیم! زباله‌ها در طبیعت رها می‌شوند و با پرتاب سبزه‌های هفت‌سین مناظر نازیبایی را در خیابان‌ها و جاده‌های ورودی شهرها به‌نمایش گذاشته می‌شود.

     از این رو، همواره روز طبیعت – ۱۳ فروردین – به یکی از نگرانی‌های جدی بسیاری از دوستداران طبیعت مبدل شده است. خوشبختانه امسال اعضای پرتلاش انجمن محیط زیستی تسنیم با همکاری جمعیت هلال احمر، شهرداری، میراث فرهنگی و گردشگری، حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی منطقه دست به ابتکاری جالب زده‌اند و در این روز طرح‌هایی را برای جمع‌آوری سبزه‌های هفت‌سین و بازگرداندن زباله‌ها به مرحله اجرا درآوردند.

انجمن محیط زیستی تسنیم با کمک شهرداری، اعضای جمعیت هلال احمر، اداره میراث فرهنگی و گردشگری و ادارات کل محیط زیست و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری در یک اقدام برنامه‌ریزی شده، کیسه‌هایی برای جمع‌آوری و حمل زباله در اختیار طبیعت‌گردان قرار دادند و آنان را تشویق کردند تا این کیسه‌های پر شده از زباله‌های خود را در طبیعت رها نکنند و بلیط‌های رایگانی را که اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهیه کرده بود، در اختیار خانوارهایی قرار دادند که زباله‌های خود را در طبیعت رها نکرده و به مراکز تدارک دیده شده در ورودی شهر تحویل دادند. این برنامه در قالب طرح “یک کیسه زباله یک هدیه” در ورودی‌های شهر بروجن به اجرا درآمد.

افزون بر این طرح، از شهروندان خواستند که سبزه‌های هفت‌سین خود را در محل‌های تدارک دیده شده در میادین شهر تحویل دهند و یک هدیه دریافت دارند. این برنامه که با استقبال چشمگیر شهروندان بروجنی و مسافرین سیزده‌بدر نیز روبرو شده بود تحت عنوان طرح “یک سبزه یک هدیه” به نمایش گذاشته شد.

     نگارنده نیز به سهم خود تلاش‌های بی‌منت دوستان فرهیخته‌ام در انجمن محیط زیستی تسنیم و همراهان فهیم و مسئولیت‌شناس‌مان در جمعیت هلال احمر و شهرداری بروجن را ارج نهاده و با این امید که در سال ۱۳۹۳ شاهد نهادینه شدن موازین محیط زیستی در فرهنگ و آیین‌های کهن مردمان جامعه ایرانی باشیم، بهترین‌ها را برای همه دوستداران طبیعت و محیط زیست ایران‌زمین آرزو دارم.

در همین رابطه:

– مهار بیابان‌زایی: کار بزرگ مردمان یک شهر کوچک در سیزده‌بدر

– خبرگزاری مهر: برگزاری طرح “یک کیسه زباله ؛ یک هدیه” در چهارمحال و بختیاری/ اهدای بلیط رایگان بازدید از موزه ها

     در راستای توسعه فرهنگ درختکاری و حرمت نهادن به مواهب طبیعی در میان خانواده‌ها؛ نخستین تفاهم‌نامه اجرای طرح “هر تولد یک نهال” در بام ایران مبادله شد. نگارنده به‌همراه دکتر لیلا اخلاصی رییس انجمن محیط زیستی تسنیم که ارائه دهنده طرح بوده و مسئولیت هم‌سوسازی طرف‌های تفاهم‌نامه را برعهده داشته‌اند، در گفتگویی با خبرنگار خبرگزاری مهر شرکت کرده‌ام که می‌توانید شرح کامل آن‌را در زیر بخوانید:

کاشت یک درخت به ازای هر تولد در بام ایران/ سپردن مراقب از درخت به کودک در سن شش سالگی

    شهرکرد– خبرگزاری مهر: در راستای توسعه فرهنگ درخت کاری اجرای طرح “هرتولدیک نهال دربام ایران” در دستور کار انجمن محیط زیستی تسنیم و نهادهای متولی در حوزه محیط زیست و طبیعت شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفت.

     به گزارش خبرنگار مهر؛ به‌منظورترویج فرهنگ درختکاری و نگهداری و توسعه فضای سبز در میان خانواده‌ها و حساس‌سازی آنان نسبت به طبیعت پیرامون محلی زندگی‌ آنان و آشناسازی کودکان و فرزندان با آموزه‌های محیط زیستی و نهادینه شدن دلبستگی و عشق به مواهب طبیعی در ضمیر آنان؛ اجرای طرح “هرتولدیک نهال دربام ایران” در دستور کار انجمن محیط زیستی تسنیم و نهادهای متولی در حوزه محیط زیست و طبیعت بروجن قرار گرفت.

    برای نخستین‌بار تفاهم‌نامه پنج جانبه “هر تولد یک نهال در بام ایرانفی‌مابین “انجمن محیط زیستی تسنیم”، “شهرداری بروجن”، “اداره ثبت و احوال شهرستان بروجن”، “اداره منابع طبیعی شهرستان بروجن” و “اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بروجن” مبادله شد تا بسترهای لازم برای اجرای این طرح از سال ۱۳۹۳ در شهر بروجن فراهم شود.

     در این تفاهم‌نامه وظایف و تعهدات هریک از طرف‌ها برای اجرای فراگیرتر و مؤثرتر این طرح تعریف شده است و تلاش شده است تا با همسوسازی پتانسیل‌های نهادها و دستگاه‌های طرف‌ این تفاهم‌نامه، در راستای نهادینه شدن فرهنگ درختکاری و احترام به طبیعت در میان خانواده‌هاگام‌های مؤثرتری برداشته شود.

     رئیس انجمن محیط زیستی تسنیم استان چهارمحال و بختیاری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به انعقاد تفاهمنامه در شهرستان بروجن در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی گفت: این تفاهمنامه بین انجمن محیط زیستی تسنیم، شهرداری بروجن، اداره ثبت و احوال شهرستان بروجن، اداره منابع طبیعی شهرستان بروجن و اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بروجن در راستای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی تنظیم شده است و به امضا رسیده است.

     لیلا اخلاصی عنوان کرد: در صدد هستیم با اجرای این طرح، بسترهای لازم از لحاظ فضای مناسب، تأمین نهال و شرایط آبیاری و مراقبت فراهم شود تا از ابتدای سال ۱۳۹۳ توسط خانواده‌ها و به‌نام هر کدام از نوزادان متولد شده یک نهال کاشته شود و این نهال‌های شناسنامه‌دار در سن پنج شش سالگی به کودکان نشان داده شوند و از آن پس مراقبت از این نهال‌ها به خود کودکان سپرده شود.

     وی ادامه داد: خانواده‌هایی‌که در این طرح مشارکت می‌کنند در شمار جامعه هدف ما قرار خواهند گرفت و در آینده با ارتباط بیشتری که از طریق انجمن با آنان برقرار می‌کنیم در نظر داریم از راه‌های مختلف حضوری و غیرحضوری آموزش‌های محیط زیستی بیشتری را برای آنان ارایه کنیم.

طرح کاشت درخت به ازای هر تولد یکی از اقدامات برجسته در حوزه فعالیتهای انجمنهای زیست محیطی است

     نایب رئیس انجمن زیست محیطی تسنیم بروجن نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اهمیت کار و فعالیت انجمن‌های زیست محیطی در حفظ محیط زیست و منابع طبیعی؛ تاکید کرد: انجمن‌ها با هم‌اندیشی و برنامه‌ریزی و تعیین اهداف کارهای بزرگی می‌توانند در راستای حفاظت از محیط زیست انجام دهند.

     هومان خاکپور عنوان کرد: هم اکنون طرح کاشت درخت به ازای هر تولد یکی از اقدامات برجسته در حوزه فعالیت‌های انجمن‌های زیست محیطی به شمار می‌رود که توسط انجمن زیست محیطی تسنیم بروجن انجام شده است.

     وی در ادامه با اشاره به برنامه ریزی‌های گسترده برای انجام طرح “هرتولدیک نهال دربام ایران” توسط کارشناسان و اعضای انجمن؛ تاکید کرد: این اقدام کاری ارشمند است و باید در کل کشور فراگیر شود.

     این فعال محیط زیست و منابع طبیعی گفت: کودکان از همان ابتدا به مراقبت از درختان حساس می‌شوند و کودکان مراقبت از درختان و گیاهان را یاد می‌گیرند.

    روند شتابان تخریب محیط زیست، مواجه شدن با بحران آب و آغاز بیابان‌زایی، آلودگی هوا و رودخانه‌ها، تهدید تنوع زیستی و کشتار بی‌رحمانه برخی از گونه‌های جانوری در خطر انقراض؛ آژیر قرمز را در طبیعت وطن به‌صدا درآورده و اضافه بر مدافعان محیط زیست، موجبات نگرانی بسیاری از فرهیختگان حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی کشور را نیز فراهم کرده است. وضعیت نگران کننده‌ای که سلامت زندگی نسل حاضر و نسل‌های آینده را با چالش‌ها و ناهنجاری‌های محیط زیستی جبران‌ناپذیری مواجه کرده و بایستی قبل از آنکه خیلی دیر شود هشدارهای لازم به گوش تمامی افراد اثرگذار در حوزه فرهنگی جامعه ایرانی رسانده شود.

    بدون شک ظرفیت‌سازی فرهنگی و ایجاد حساسیت‌های لازم در سطح جامعه برای جلب مشارکت و همکاری مردم، در شمار راهبردی‌ترین اقداماتی است که بایستی در ردیف اولویت‌های محوری نهادهای متولی حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و محیط زیستی جامعه قرار گیرند. یقینا” بنیادی‌ترین راهکار این ظرفیت‌سازی از طریق گسترش آموزش‌های محیط زیستی در سطح مدارس و آشناسازی کودکان و دانش‌آموزان با مفاهیم محیط زیستی قابل دست‌یابی است. راهکاری که در قالب تشکیل و توسعه مدارس محیط زیستی در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست کشور و وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته تا معلمان دلسوز و مسئولیت‌شناس قادر باشند عشق به طبیعت و مواهب خدادای را در ضمیر کودکان و فرزندان ایران‌زمین نهادینه کنند.

     گفتنی است برای بستر‌سازی و تحقق این هدف بزرگ، انجمن محیط زیستی تسنیم درصدد است تا با همکاری اداره آموزش و پرورش شهرستان بروجن، “نخستین همایش مدارس محیط زیستی در بام ایران” را برای معلمان شهرستان بروجن برگزار کنند. در این همایش بزرگ محیط زیستی که بیش از ۵۰۰ نفر از معلمان بام ایران – بروجن – در آن شرکت خواهند داشت، محمد درویش مدیر کل آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور به عنوان سخنران حاضر شده تا در دهم بهمن‌ماه در فرهنگ‌سرای شهر بروجن برای فرهنگیان این دیار از طرح جامع مدارس محیط زیستی و ضرورت‌های گسترش آموزش‌های محیط زیستی در سطح آموزشگاه‌های منطقه و کشور سخن گوید.

     انتظار می‌رود معلمان دلسوز و متعهد شهرستان بروجن، بزرگوارانه دعوت انجمن محیط زیستی تسنیم و اداره آموزش و پرورش را اجابت کرده و با شرکت گسترده در این همایش، زمینه‌های اجرای طرح جامع مدارس محیط زیستی در بام ایران را فراهم کنند.

     لازم به یادآوری است که اداره آموزش و پرورش شهرستان بروجن در اقدامی تحسین‌برانگیز اعلام کرده است که برای معلمان شرکت کننده در این همایش، گواهی کیفیت‌بخشی صادر خواهد کرد.

     نگانده نیز به‌سهم خود تلاش‌ها و همکاری‌های مسئولانه انجمن محیط زیستی تسنیم و اداره آموزش و پرورش شهرستان بروجن در برگزاری هرچه مؤثرتر و پرشورتر این همایش را ارج نهاده و برای مسئولان این نهاد فرهنگی بهترین‌ها را آرزو دارد.

در همین رابطه:

– خبرگزاری مهر: همایش مدارس محیط زیستی در بروجن برگزار می شود/ دعوت از مسئولان محیط زیست کشور

– خبرآنلاین(محمد درویش): وقتی که نیروی دریایی ارتش از آموزش و پرورش سبقت می‌گیرد!

      هرچند که حفاظت از محیط زیست شهری در شمار مهمترین وظایف و مأموریت‌های شهرداری‌ها و شوراهای اسلامی شهرها قرار داده شده است اما متإسفانه ظاهرن کم‌مهری به فضای سبز و درخت‌کشی در شمار برنامه‌های مدیریت شهری سال ۱۳۹۲ شهر بروجن قرار گرفته است.

     به‌بهانه احداث کانال هدایت آب‌های سطحی و وارد کردن آسیب‌های جدی و قطع نیمی از ریشه‌های درختان در یکی از خیابان‌های اصلی و قدیمی شهر بروجن؛ امروز – ۳ مهر ۱۳۹۲ – گفتگویی با خبرگزاری مهر داشته‌ام که می‌توانید متن کامل آن را در ادامه بخوانید … 

     در روزهای آغازین سال ۱۳۹۲ و با سوءاستفاده از خلوتی شهر در تعطیلات نوروزی شاهد قلع و قمع یکی از پارک‌های قدیمی بروجن برای دست‌یابی به منافع تجاری شهرداری و ساخت مجتمع خدماتی بودیم که سرگردانی مسافران روستایی – که برای تهیه مایحتاج خود و انجام امور درمانی‌شان به این مرکز شهری مراجعه می‌کنند – را به‌دنبال داشت. هرچند این اقدام درخت‌کشی شهرداری و تخریب فضای سبز درختی مورد اعتراض نگارنده و برخی دوستداران محیط زیست منطقه قرار گرفت اما متأسفانه هیچ واکنشی از سوی مدیران و مسئولان شهری نسبت به این مدیریت ناصحیح شهری صورت نگرفت و روند سهل‌انگاری در مراقبت و تیمار فضای سبز درختی شهر با وارد کردن دام تا اجرای پروژه‌های عمرانی غیراصولی که منجر به خشکاندن درختان چندین ساله می‌شود، ادامه یافت.

     اخیرا” به بهانه هدایت آب‌های سطحی ناشی از بارندگی‌ها، با احداث کانالی عمیق و عریض در بلوار ملت شهر بروجن، ده‌ها درخت حاشیه این خیابان را هدف گرفته و با قطع نیمی از ریشه‌های این درختان چندین ساله، زمینه اختلال در رویش طبیعی و خشکیدگی آن‌ها را فراهم کرده‌اند. بدون شک آسیب جدی و قطع نیمی از ریشه‌ها، درختان را دچار استرس شدید کرده و حتا در صورت نگه‌داشت خود، در آینده رویش طبیعی و عملکرد اکوسیستمی‌شان دچار اختلال‌های جدی خواهد شد.

     صرف‌‌نظر از اینکه آیا از دیدگاه عمران شهری، انتخاب چنین گزینه پرهزینه‌ای – که یقینا” در آینده مشکلات انباشت زباله و تولید بوی نامطبوع را نیز به‌دنبال خواهد داشت – می‌تواند بهترین گزینه برای هدایت آب‌های سطحی به خارج شهر باشد یا نه!؛ آیا حق نداریم متأسف شویم و از خودمان بپرسیم: اگر برنامه‌ها و اهمیت حفاظت از محیط زیست شهر بروجن با آن پیشینه فرهنگی‌اجتماعی برای متولیان و مدیرانش این است؛ دیگر چه انتظاری داریم که درختان جنگلی در حاشیه روستاها و مناطق دوردست و محروم استان‌مان حفظ شود؟!

در همین رابطه:

– دفاع تأمل‌برانگیز شهردار بروجن و تکذیب آسیب‌دیدگی درختان در خبرگزاری ایرنا

در ادامه اعتراضات و واکنش های سزاوارانه فعالان محیط زیستی و برخی از آموزگاران و دانش آموزان بام ایران نسبت به رخداد تلخ قطع درختان در فضای سبز یکی از مدارس شهر بروجن، واکنش های قاطعانه و کم سابقه فرماندار و نماینده مردم منطقه در مجلس شورای اسلامی از جمله اتفاقات امیدبخش رخ داده در روند پیگیری های آن ماجرای ضدفرهنگی و تأمل برانگیز است.

واکنش های هوشمندانه و دلسوزانه ای که اگر سزاوارانه تا حصول نتیجه ادامه پیدا کنند می توانند این امیدواری را در میان دوستداران و فعالان محیط زیستی بوجود آورد که؛ مدیران دستگاه ها و نهادهای دولتی متوجه می شوند که برای صدور چنین دستورات نابخردانه ای باید آمادگی پرداخت هزینه هنگفتی را داشته باشند و بی شک ترس از پرداخت چنین هزینه سنگینی، کاهش چشمگیر صدور اینگونه فرمان های درخت ستیزانه را به دنبال خواهد داشت.

و اما حیرت آورتر از خود این رخداد غیرفرهنگی و به دور از شأن فرهنگی شهروندان بروجن، واکنش های سطحی برخی از مدیران و مسئولان آموزش و پرورش استان است که به جای عذرخواهی رسمی از شهروندان و دلسوزان منطقه و برخورد سزاوارانه و عبرت آموز با عوامل این حرکت غیرفرهنگی، ناباورانه به دنبال انحراف افکار عمومی و مطرح کردن موضوعات فرعی ماجرا مثل تعداد دقیق درختان قطع شده و یا سن واقعی آنها هستند!

در حالی که اعتراض معترضان در این ماجرا؛ به نادیده گرفته شدن حرمت درختان به عنوان آیه های خداوندی، آن هم در یک فضای آموزشی و بوسیله متولیان فرهنگ جامعه است و اینکه تعداد واقعی درختان قطع شده چندتا و سن آنها چقدر بوده است، تأثیری در باورهای اخلاق محیط زیستی و فرهنگی معترضان نداشته و هیچ توجیه قابل قبولی برای انجام این حرکت غیرفرهنگی و بدآموزانه به دنبال نخواهد داشت.

واکنش های قاطعانه امیرعباس سلطانی نماینده مجلس شورای اسلامی و فتاح کرمی فرماندار بروجن در قالب گفتگو با خبرگزاری مهر را می توانید در اینجا و اینجا بخوانید.

در همین رابطه:

– خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا): طبیعت عامل قطع درختان مدرسه شاهد بروجن را مجازات کرد

در حالی شاهد نابودی تدریجی فضای سبز درختی در مرتفع ترین سکونتگاه شهری کشور – شهر بروجن – هستیم که گرد و غبار تالاب های خشکیده و دشت های بی آب و فرونشسته این دیار به همراه گرد و غبارهای عربی، در سال های اخیر هوای نفس گیری را برای اهالی بام ایران رقم زده اند.

در چنین شرایطی که فضاهای سبز اماکن عمومی و دولتی می توانند کارکردی انکارناپذیر در کنترل و مقابله با آین آلودگی های انسان ساز داشته باشند، ناباورانه مورد بی مهری متولیانی قرار گرفته است که سکان دار حوزه های آموزشی فرهنگی و تربیتی جامعه هستند. در کمال تعجب با خبر شدیم که به دستور عالی ترین مقامات آموزش و پرورش بروجن، فضای سبز درختی یکی از باسابقه ترین مراکز آموزشی این شهر فرهنگی به شدت تخریب شده و بالغ بر ۵۰ درخت ۵ تا ۲۰ ساله – که همگی با دستان دانش آموزان و مربیان این مدرسه غرس و با همت آنان در این سال ها آبیاری و مراقبت شده اند – به بهانه بهتر دیده شدن شعارها کف بر شده اند.

صرف نظر از تبعات زیست محیطی نابودی فضاهای سبز شهری، این اقدام غیرفرهنگی نمونه ای از همان لکنت های بنیادی آموزشی ترویجی در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست کشور است که به جای پرداختن به آموزش های عملی و کارگاهی در سطح مدارس، تمامی توجه را به شیوه های آموزشی شعاری و مجازی معطوف داشته و با رفتاریهای نابخردانه و بدآموزانه، کاهش حساسیت ها و طبیعت ستیزی را به جای دوستی با طبیعت به کودکان و فرزندان این آب و خاک آموزش می دهیم.

بدون شک ناچیز بودن حجم آموزش‌های مربوط به حوزه منابع طبیعی و محیط زیست در محتوای کتاب های درسی مقاطع ابتدایی و متوسطه آموزش و پرورش کشورمان، بستر سازی های فرهنگی اجتماعی جامعه برای افزایش سطح مشارکت مردم در پاسداری از اندوخته های طبیعی مان را با مشکلات زیادی مواجه کرده است، اما ترویج اینگونه رفتارها در محیط های آموزشی کودکان و نوجوانان با هر بهانه ای یقینا” با اصول آموزشی و تربیتی وزارت آموزش و پرورش مغایرت داشته و مورد تأیید هیچ نهاد آموزشی و فرهنگی نخواهد بود.

برخلاف وظایف ذاتی و تفاهم نامه های متبادله بین وزارت آموزش و پرورش با سازمان های جنگل ها و مراتع  و حفاظت محیط زیست کشور که بر حفاظت بی چون و چرا و توسعه این گونه فضاهای درختی تأکید و دلالت دارد، متأسفانه به دلیل عدم درک درست از کارکردهای زیست محیطی، کاربردهای آموزشی فرهنگی و روانی این محیط های سبز بر کودکان و همچنین نقش بدآموزانه این رفتارها در تربیت کودکان، درست در چند روز مانده به آغاز سال تحصیلی جدید؛ این گونه بی پروا دستور قطع درختانی داده می شود که یادگاران دانش آموزان و مربیان سال های گذشته این مدرسه بوده و حالا با یک چنین برهنگی بدآموزانه ای به استقبال دانش آموزان جدید این آموزشگاه می رویم.

پی نوشت:

به دنبال صدور دستور غیرفرهنگی و قطع بیش از ۵۰ اصله درخت در فضای یکی از قدیمی ترین مدارس شهر بروجن، فرماندار و نماینده محترم مردم شهرستان بروجن در مجلس شورای اسلامی – آقایان فتاح کرمی و امیرعباس سلطانی – سزاوارانه در واکنشی تحسین برانگیز و کم همتا این اقدام شرم آور را در بیانیه ای که از سیمای چهارمحال و بختیاری پخش گردید، محکوم کرده و خواستار بررسی فوری ماجرا و معرفی عاملان این حرکت غیرفرهنگی به مقامات قضایی منطقه شدند.

چنین است که نگارنده نیز به سهم خود از این واکنش قابل تقدیر و کم نظیر این دو مقام ارشد اجرایی و قانون گذاری منطقه که بدون شک از یک سوی منجر به کاهش چشمگیر صدور چنین دستورات طبیعت ستیزانه در منطقه شده و از سوی دیگر تشویق اهالی منطقه برای کوشش در راه اعتلای طبیعت ایران زمین را به دنبال خواهد داشت، قدردانی می کنم.

در همین رابطه:

– خبرگزاری مهر: قطع درختان یک مدرسه در بروجن به خاطر دیده شدن شعارهای روی دیوار

– خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا): ۵۰ اصله درخت برای رنگ آمیزی یک دیوار در بروجن قطع شد

– خبرگزاری میراث فرهنگی(CHN): قطع ۶۰ درخت برای شعارنویسی در مدرسه و اعتراض گسترده مردم

– یادداشت محمد درویش در روزنامه اعتماد مورخ ۱۸/۰۶/۹۱ : وقتی نماد شعور در پای نماد شعار به مسلخ می رود!

همزمان با برگزاری نخستین آیین­ های روز ۲۱ تیر­ماه در تهران بزرگ، انجمن محیط زیستی تسنیم هم در اقدامی کم همتا، در بام ایران از این طرح استقبال کردند. ماجرا از این قرار بود که؛ به همت و پیشنهاد ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، روز ۲۱ تیرماه به عنوان ”روز ملی بدون نایلکس“ نامگذاری شده و در این طرح که برای نخستین بار در کشور اجرا می­ شد از شهروندان خواسته شده بود تا در این روز سعی کنند خرید بدون کیسه پلاستیکی داشته باشند.

در راستای افزایش سطح آگاهی­ ها و دانش شهروندان بام ایران – بروجن – در زمینه مضرات استفاده از کیسه ها و ظروف پلاستیکی بر طبیعت، محیط زیست و سلامت انسان؛ انجمن محیط زیستی تسنیم هم با شعار ”امروز یک کیسه پلاستیکی کمتر“ اقدام به توزیع تراکت، بروشور، ارسال پیامک و آموزش حضوری در بین شهروندان بروجن کرده است. در این راستا از متصدیان فروشگاه ها و نیز سایر شهروندان خواسته شده تا در این روز از کیسه های پلاستیکی استفاده نکرده و با استفاده از جایگزین مناسب برای آن (مثل ساک­ های دستی پارچه ­ای)، گام های موثری در کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی بردارند.

یکی از اقدامات مؤثر انجمن تسنیم، برگزاری کارگاه­ های آموزشی در ۲۰ تیرماه برای اعضای انجمن، دانشجویان و دانش آموزان علاقمند بود تا زمینه و آمادگی لازم جهت حضور این مروجان در بین شهروندان در مراکز خرید و خیابان های پر تردد شهر و آموزش چهره به چهره فراهم شود.

امید است تمامی نهادهای دولتی و سازمان های مردم نهاد مرتبط با حوزه محیط زیست و منابع طبیعی و همین­طور دستگاه­ های مرتبط با حوزه­ های فرهنگی کشور دست به دست هم داده و با اطلاع رسانی به موقع و فراگیر از چنین آیین­ هایی استقبالی سزاوار کرده و در کنار تلاش برای ارتقای سطح آگاهی­ های مردم، ظرفیت­ های قانونی و مالی دستگاه­ های دولتی مرتبط به ­کار بسته شده و با بسته­ های حمایتی خود، زمینه تولید و توزیع جایگزین­ های مناسب (مثل کیسه­ های پارچه­ ای) با قیمت­ های مناسب را در شهرستان­ ها فراهم کنند.

می توانید گفتگوی نگارنده با روزنامه همشهری را در اینجا بخوانید.

به پاس نخستین اجلاس زیست محیطی سران کشورهای جهان در ۱۳ بهمن ماه سال ۱۳۴۹، مراسم امسال «روز جهانی تالاب‌ها» به همت اداره حفاظت محیط زیست و بخشداری منطقه و با حضور فرماندار- فتاح کرمی، امام جمعه – حاج آقا زمانی، برخی مسئولین و کارشناسان محلی و دهیاران و اعضای شورای اسلامی روستاهای اطراف تالاب گندمان – با شعار «جنگل ها برای آب و تالاب ها» – در بام ایران نیز برگزار گردید. واقع شدن تالاب های چهارگانه ی گندمان، چغاخور، علی آباد و سولقان در گستره ای به وسعت ۲۰ هزار هکتار از سرزمین بام ایران – بروجن – شرایطی ویژه و منحصر به فردی را برای این قطعه از طبیعت وطن به لحاظ ارزش های زیست محیطی و ظرفیت های اکوتوریسمی به ارمغان آورده است.

تالاب های چهارگانه ای که به صورت زنجیروار از ضلع جنوبی شهرستان بروجن، در امتداد کوه کلار به طرف غرب منطقه گسترده شده و با ایجاد یک مجموعه بزرگ زیستی، زیستگاه های کم همتای زمستان گذرانی پرندگان مهاجر را بنا نهاده اند. این مجموعه تالابی بزرگ و ارزشمند، بام ایران را به یکی از شاه راههای عبور پرندگان مهاجر و آبزی از کشورهای اروپایی و روسیه و استان های شمالی کشورمان به سمت کشورهای حوضه خلیج فارس تبدیل کرده است.

از جمله نکات ارزشمند و قابل تأمل در سخنان امام جمعه و فرماندار منطقه، تأکید بر ضرورت توجه بیشتر به اقدامات پیشگیرانه و حفاظتی، شناساندن ارزش ها و کارکردهای تالاب ها به مردم و مسئولین، تلاش جهت تشکیل نهادهای محیط زیستی غیردولتی در منطقه و اعمال مدیریتی صحیح با رویکردی پایدار بر روی تالاب های بام ایران بود. نگارنده امیدوار است مسئولین محیط زیست با پیگیری های جدی این پشتیبانی های کلامی مقامات محلی را عملی و با این پشتوانه های ارزشمند سیاسی و مذهبی، مدیریتی خردمندانه و پایدار با رویکردی جامع بر تالاب های منطقه حاکم نمایند.

همچنانکه نگارنده در مطالب قبلی اظهار نگرانی کرده است، در حال حاضر برخی عوامل طبیعی و انسانی حیات تالاب های بام ایران را تهدید می نماید که تالاب گندمان در وضعیت بحرانی تری نسبت به تالاب های چغاخور، علی آباد و سولقان قرار دارد. خشکسالی سال های اخیر، درجه حرارت و افزایش تبخیر از جمله تهدیدهای طبیعی بوده که تالاب گندمان را در برابر تهدیدهای انسانی بسیار حساس و شکننده نموده است. احداث سد بر روی تالاب چغاخور و عدم رعایت حق آبه زیستگاه ها و رویشگاه های پائین دست، حفر چاه های کشاورزی غیر مجاز و برداشت های غیر قانونی ناشی از برقی شدن چاه ها، تخریب و تصرف عدوانی رویشگاه های حاشیه تالاب ها، زهکش اراضی کشاورزی و حضور بیش از ظرفیت و چرای مفرط دام از جمله تهدیدهای انسانی بوده که در دهه های اخیر خسارت های جبران ناپذیری را به این تالاب های ارزشمند و حیاتی وارد کرده است.

انتظار است مسئولین و کارشناسان پرتلاش و دلسوز محیط زیست استان با بهره گیری از تمامی ظرفیت های استانی و ملی گام های محکم و مؤثری در زمینه کنترل و مهار این تهدید های طبیعی و انسانی برداشته و مدیریتی خردمندانه همراه با توسعه ای پایدار بر تالاب های بام ایران حکم فرما کند. در این راستا فعالیت های ترویجی و بیان ارزش و کارکردهای تالاب ها به منظور جلب مشارکت جوامع محلی، پیگیری حق آبه تالاب ها، الزام دستگاه های متولی جهت نظارت بر میزان مجاز برداشت آب و برخورد قانونی با چاه های غیرمجاز، جلوگیری از حضور دام های غیر محاز، احداث کمربندهای حفاظتی به منظور جلوگیری از تجاوز به رویشگاه های حاشیه تالاب، تجهیز ناوگان اطفاء حریق محیط زیست و نهایتا” تهیه برنامه ای مدون برای مدیریت بر تالاب ها اجتناب ناپذیر می باشد.