به بهانه رونمایی از آلبوم موسیقی محلی کُنار با صدای پرطرف‌دار خواننده محبوب دیار بختیاری – رحیم عدنانی – در روز پنج‌شنبه ۵ تیرماه ۱۳۹۳، که نگارنده هم افتخار سخنرانی در جمع فرهیختگان این آیین پرشور را داشتم، گفتگویی با خبرنگار خبرگزاری مهر داشته‌ام که می‌توانید شرح کامل آن‌را در زیر بخوانید:

     محمدرضا موسوی خبرگزاری مهر: حفظ و حفاظت محیط زیست و تلاش برای فرهنگسازی حفاظت از آن یکی مهمترین دغدغه های مسئولان کشور و بسیاری از دوستداران محیط زیست و فعالان این عرصه است این در حالی است که یکی از خواننده های محلی کشور با تولید آلبوم موسیقی به جمع دوستداران و فعالان محیط زیست در راستای حفظ این نعمت بزرگ پیوسته است.

     حفظ و حفاظت محیط زیست و تلاش برای فرهنگسازی حفاظت از آن یکی مهمترین دغدغه های مسئولان کشور و بسیاری از دوستداران محیط زیست و فعالان این عرصه است این در حالی است که یکی از خواننده های محلی کشور با تولید آلبوم موسیقی به جمع دوستداران و فعالان محیط زیست در راستای حفظ این نعمت بزرگ پیوسته است. در استان چهارمحال و بختیاری نیز در راستای حفاظت از محیط زیست آلبوم موسیقی محلی( کنار) توسط یکی از خواننده های این دیار تولید شده است.

استفاده از ظرفیت‌های موسیقی محلی برای حفاظت از محیط زیست

     نایب رئیس انجمن زیست محیطی تسنیم بروجن در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه نخستین آلبوم محلی محیط زیستی در دیار بختیاری تولید شده است، اذعان داشت: استفاده از ظرفیت‌های موسیقی محلی و آهنگ‌های فولکوریک که بی‌شک نشان از پیشینه فرهنگ دوستی با طبیعت در نزد مردمان دیار بختیاری و اهالی زاگرس دارد، همواره در شمار اولویت‌های نخست دوستداران محیط زیست و فعالان این حوزه بوده است تا با آگاه شدن شاعران و خوانندگان محلی از وضعیت اسف‌بار محیط زیست استان، این پتانسیل ارزشمند هم به کمک دوستداران محیط زیست بیاید.

     هومان خاکپور ادامه داد: فراموش نکنیم که در بسیاری از اشعار و آوازهای کهن محلی، مردم به مهربانی با جانوران و پاسداری از مواهب طبیعی فراخوانده شده‌اند، همان‌طور که در شاهنامه فردوسی هم به نگه داشتن حرمت زیستمندان تأکید شده و این‌که همه موجودات و جانوران باید از حق زندگی و امنیت روانی و جانی درخور بهره‌مند باشند.

     وی بیان کرد: حقیقت ماجرا این است که در گذشته به‌لحاظ فرهنگ ایلیاتی و فراوانی حیات‌وحش در زیستگاه‌ها، شکار کردن یکی از شیوه‌های تأمین غذا در میان جوامع محلی آن روزگار بود، اما باید بپذیریم که حالا شرایط بسیار متفاوت است و به لحاظ تخریب شدید زیستگاه‌ها و شکار بی‌رویه، جمعیت حیات‌وحش کشور به‌شدت کاهش یافته تا جایی‌که بر اساس آمار ارایه شده از سوی مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست، شمار چهارپایان وحشی در کل کشور به مرز ۱۰۰ هزار رأس نزدیک شده است و جمعیتی که در کمتر از چهار دهه پیش فقط در یکی از زیستگاه‌ها زندگی می‌کردند.

     این فعال محیط زیست و منابع طبیعی عنوان کرد: در چنین شرایطی انتظار است که تمامی ظرفیت‌های فرهنگی کشور همسو شده و با گسترش آموزه‌های محیط زیستی در میان جوامع محلی تلاش شود تا با ایجاد تغییر در رفتارهای اجتماعی، از کشتار وحوش و فرهنگ شکار و شکارچی‌گری دور شده و دیگر کسی شکار و شکارچی‌گری را افتخار ندانسته و دوربین‌های عکاسی و لذت بردن از خرامیدن آهو و پلنگ در طبیعت جایگزین تفنگ و جان‌گرفتن‌ها شود.

     وی بیان کرد: از این‌رو؛ تهیه آلبوم کنار توسط هنرمند دیار بختیاری توسط رحیم عدنانی تولید و ساخته شده است، آغاز حرکتی خردمندانه و اثرگذار در توسعه فرهنگ محیط زیست و منابع طبیعی در میان جوامع محلی منطقه بوده و بدون شک به عنوان نخستین آلبوم محلی محیط زیستی در تاریخ فرهنگی و طبیعی این دیار ماندگار خواهد شد.

     وی ادامه داد: استقبال اداره کل حفاظت محیط زیست استان و حمایت از این آلبوم محیط زیستی قابل تقدیر بوده است و امید آنکه این رویکردهای قابل تحسین سازمان حفاظت محیط زیست، گام‌های اساسی در راستای ساماندهی ظرفیت‌های فرهنگی جامعه را به‌دنبال داشته باشد.

موسیقی بختیاری ریشه در فرهنگ و آداب و رسوم آن دارد

     خواننده آلبوم موسیقی محلی “کنار” نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: موسیقی بختیاری ریشه در فرهنگ و آداب و رسوم این منطقه دارد.

     رحیم عدنانی اظهار داشت: موسیقی بختیاری جزء لاینفک و جدایی ناپذیر زندگی بختیاری ها است. وی تصریح کرد: موسیقی بختیاری ریشه در سننن دیرینه ما دارد و در این موسیقی بیشتر به آداب و رسوم و فرهنگ بختیاری ها اشاره می کند.

     عدنانی دلیل موفقیت های خود را شاگردی در کنار اساتید برجسته دانست و یادآور شد: در حوزه آواز ایرانی شاگردی استاد رضوی سروستانی، محمدرضا شجریان، حمید رضا نوربخش، محمد علی کیانی نژاد را داشته ام. این خواننده بختیاری به آواز های بختیاری نیز اشاره کرد و بیان داشت: در زمینه موسیقی بختیاری از بزرگان ایل، پیرمردان، ریش سفیدان، زنان و نوازدگان نهایت بهره و استفاده را در موسیقی بختیاری برده ام.

     عدنانی افزود: بختیاری ها بدون هیچ چشمداشتی موسیقی بختیاری را به من آموختند. وی به آلبوم موسیقی کنار نیز اشاره کرد و یادآور شد: این آلبوم با همکاری استاد مجید درخشان نوازنده چیره دست تار، آهنگ ساز بزرگ و مطرح کشور روانه بازار شده است.

     عدنانی بیان داشت: تراک هایی از این آلبوم موسیقی در خصوص محیط زیست این استان است که به آن توجه زیادی داشته‌ام. وی با اشاره به اینکه منطقه حفاظت شده تنگ صیاد، منابع آب و … از اهمیت بالایی برخوردار است، عنوان کرد: در این آلبوم موسیقی از محیط زیست و نحوه حفاظت از آن به صورت شعر اشاره شده است.

     موسیقی محلی و آهنگ‌های فولکوریک، بی‌شک بیان کننده پیشینه فرهنگی و اخلاقی اقوام ایرانی هستند که نشان از فرهنگ بالای دوستی با طبیعت در نزد مردمانی دارد که صدها سال پیش در این زیست‌بوم‌ها زندگی می‌کردند. در بسیاری از این اشعار و آوازهای کهن محلی، مردم به پاسداری از مواهب طبیعی و مهربانی با جانوران و مواهب طبیعی فراخوانده شده‌اند. اضافه بر آهنگ‌های فولکوریک که حکایت از عجین بودن دوستی با طبیعت در زندگی و فرهنگ ایلی دارد، در شاهنامه فردوسی هم که از جایگاه منحصر به‌فردی در میان اهالی زاگرس – به‌ویژه مناطق کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری – برخوردار است، به نگه داشتن حرمت زیستمندان تأکید کرده و این‌که همه موجودات و جانوران باید از حق زندگی و امنیت روانی و جانی درخور بهره‌مند باشند؛ به زیبایی مخاطبانش را هشدار داده است.

     در گذشته دیار بختیاری نیز به مانند دیگر مناطق زاگرس، به‌لحاظ فرهنگ ایلیاتی و برخورداری از تنوع زیستی جانوری غنی و فراوانی حیات‌وحش، شکارچی‌گری و شکار کردن یکی از شیوه‌های معیشتی جوامع محلی آن روزگار بود، اما باید بپذیریم که حالا شرایط بسیار متفاوت است و به لحاظ تخریب شدید زیستگاه‌ها و شکار بی‌رویه که متأسفانه در سال‌های اخیر منجر به درگیری‌های ناگواری بین محیط‌بانان و شکارچیان نیز شده است، جمعیت حیات‌وحش کشور به‌شدت کاهش یافته تا جایی‌که بر اساس آمار ارایه شده از سوی مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست، شمار چهارپایان وحشی در کل کشور به مرز ۱۰۰ هزار رأس نزدیک شده است. جمعیتی که در کمتر از ۴ دهه پیش فقط در یکی از مناطق حفاظت شده و یا زیستگاه‌ها زندگی می‌کردند.

     در چنین شرایطی انتظار است که تمامی ظرفیت‌های فرهنگی کشور همسو شده و با گسترش آموزه‌های محیط زیستی در میان جوامع محلی تلاش شود تا با ایجاد تغییر در رفتارهای اجتماعی، از کشتار وحوش و فرهنگ شکار و شکارچی‌گری اظهار انزجار شده و دیگر کسی شکار و شکارچی‌گری را افتخار ندانسته و دوربین‌های عکاسی و لذت بردن از خرامیدن آهو و پلنگ در طبیعت جایگزین تفنگ و جان‌گرفتن‌ها شود.

     در حالی‌که موج تفنگ‌کشی و انهدام ده‌ها قبضه اسلحه‌ی شکاری، از سوی جوامع محلی زاگرس شمالی مانند کردستان و کرمانشاه و آذربایجان غربی از ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۲ آغاز شده است، صدور مجوز برای تولید و پخش آلبوم‌های موسیقی محلی که ترویج فرهنگ شکار و شکارچی‌گری در میان جوانان جوامع محلی را به‌دنبال خواهد داشت، گواه این حقیقت تلخ است که هنوز در خصوص شاخص‌های تمیز هنجارها و ناهنجارهای اجتماعی، شکاف بسیار عمیق و شگفت‌آوری بین نگاه‌های نهادهای دولتی در کشور ما وجود دارد! صدور مجوز تولید و پخش موسیقی‌های محلی و فولکوریک مانند «آلبوم کُرصیاد» با محتوای ترویج فرهنگ صیادی و شکارچی‌گری در میان جوامع محلی بختیاری، بدون شک رخدادی نابخردانه و حیرت‌انگیز و تأسف‌آور است که توسط دست‌اندکاران بخش موسیقی وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی کشور صورت گرفته است.

     انتظار است این‌گونه اقدامات ضدفرهنگی در حوزه فرهنگ محیط زیستی، مورد توجه دست‌اندرکاران فرهنگی و محیط زیستی کشور قرار گرفته و سازمان حفاظت محیط زیست به‌عنوان متولی اصلی، با حساسیت درخور نسبت به این ناهنجاری‌ها واکنش نشان داده و در راستای همسو‌سازی نگاه‌های نهادهای فرهنگی‌اجتماعی و محیط زیستی کشور گام‌های اساسی بردارد. همچنین سازمان حفاظت محیط زیست کشور با همکاری سازمان‌های غیردولتی، جذب خوانندگان و دست‌اندرکاران حوزه موسیقی محلی و فولکوریک کشور را در شمار برنامه‌های آموزشی و مشارکتی اولویت‌دار خود قرار داده تا با افزایش دانش محیط زیستی و  آگاهی این قشر اثرگذار از شرایط فعلی حاکم بر تنوع زیستی و جمعیت حیات‌وحش کشور، به‌جای ترویج فرهنگ شکار و شکارگری که حالا خیانتی بزرگ در حق همه‌ی زیستمندان این سرزمین به‌حساب می‌آید، فرهنگ دوستی با طبیعت و زیستمندانش در میان جامعه گسترش داده شود.

   و کلام آخر اینکه اگر کلاه خویش را قاضی کنیم؛ یقینا” قبول خواهیم داشت که شکار تفریحی و ورزشی ناجوانمردانه‌ترین رفتار بر علیه جانداران ارزشمند طبیعت وطن است که با هیچ یک از موازین و آموزه‌های اخلاقی و محیط‌زیستی سازگاری ندارد.

بازتاب‌ها:

– خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران(ایرنا): نوای صیاد در چهار محال و بختیاری اعتراض به پا کرد

      افزایش حساسیت‌های محیط زیستی در میان مردم شهرها و جوامع محلی مناطق مختلف کشور که منجر به شکل‌گیری تجمعات اعتراضی در دفاع از حوزه محیط زیست و طبیعت، افزایش مطالبات محیط زیستی مردم از مسئولین و ایجاد موج‌های تفنگ‌شکنی و انزجار از شکارچی‌گری گردید سبب شد تا سال ۱۳۹۲ امیدوارانه‌تر و متفاوت با سال‌های گذشته در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی باشد و به سزاواری توسط محمد درویش عزیز به‌عنوان سال “بیداری محیط زیستی ایرانیان” نامیده شود.

   در همین زمینه گفتگویی با خبرنگار روزنامه آرمان داشته‌ام که می‌توانید شرح کامل آن‌را – که در صفحه ۵ شماره ۲۴۵۷ مورخ ۹ اردیبهشت ۹۳ این روزنامه وزین منتشر شده است – در زیر ملاحظه فرمایید:

     سال گذشته و به‌ویژه در ماه‌های پایانی این سال، شاهد یک موج بیداری محیط زیستی در کشور بودیم. در بسیاری از مناطق کشور شکارچیان و مردم محلی تفنگ‌های شکار خود را شکستند همان‌طور که شهروندان در شهرهای مختلف کشور با ایجاد زنجیره انسانی در حمایت از محیط زیست مشارکت خود را اثبات کردند. به‌حق می‌توان سال ۹۲ را سال بیداری محیط زیستی نامید و در روزهای سپری شده از سال جدید نیز این موج بیداری ادامه پیدا کرده است.

     دلیل اینکه یکباره شهروندان در امر محیط زیست مشارکت فعالانه پیدا کرده‌اند، چیست؟ چرا یکباره محیط زیست به دغدغه و اولویت اصلی بسیاری از شهروندان تبدیل شده است؟ پاسخ این سوال‌ها و سوالاتی از این دست این است که سیاستگذاری‌های سازمان حفاظت محیط زیست باعث شده است مشارکت‌های مردمی در این زمینه بالا برود. در واقع، مدیریت جدید سازمان حفاظت محیط زیست به مردم و انجمن‌ها فرصت داده است و این مشارکت در این حوزه را افزایش داده است.

     واقعیت این است که اگر بنا داریم مشکلات زیست‌محیطی حل شود راهی جز افزایش مشارکت اقشار مختلف مردم و فرهنگسازی در این زمینه نداریم. مسائل مختلفی در حوزه محیط زیست وجود دارد. گونه‌های گیاهی و جانوری در معرض خطر قرار گرفته‌اند و برای حمایت از این گونه‌ها تنها نمی‌توان سیاست برخورد با متخلفان را پیش گرفت.

     تجربه و منطق می‌گوید بیش از آنکه نیازمند پلیس و محافظ برای حفظ محیط زیست باشیم، نیاز به فرهنگ‌سازی در این زمینه داریم. این کاری بود که از مدت‌ها قبل باید انجام می‌شد و باعث خوشحالی است که در سال ۹۲ حرکتی که باید خیلی پیش از این آغاز می‌شد بالاخره شروع شد. فرهنگ‌سازی در این زمینه موجب شده است که موجی از انزجار از شکار اتفاق بیفتد.

     در بحث شکار مساله مهمی که وجود داشت این بود که تعداد قابل‌توجهی از گونه‌ها در معرض انقراض توسط چوپان‌ها و مردم محلی، آن هم به‌دلیل حفاظت از خود و دام‌هایشان شکار می‌شدند. در مواردی فردی که یک پلنگ را شکار می‌کرد به‌درستی نمی‌دانست حیوان شکارشده چه ارزش و قیمتی دارد. لازم بود که به اطلاع عموم مردم برسد که ارزش پلنگی که در معرض انقراض است، بسیار بیشتر از چند دامی است که توسط او شکار شده است. این اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی کمابیش اتفاق افتاده است. بخشی از آن به این برمی‌گردد که اقدامی نمادین در این راستا انجام شود و سازمان حفاظت محیط زیست، فعالان این حوزه و رسانه‌ها تبلیغ ویژه‌ای روی آن انجام دهند.

     در این میان سازمان محیط زیست به صداوسیما به‌عنوان رسانه‌ای فراگیر نیز احتیاج داشت. در مواردی این سازمان پوشش خوبی از اتفاقاتی که افتاده بود داشت و همین موج بیداری محیط زیستی را تشدید کرد. موج بیداری محیط زیستی همچنان باید ادامه یابد. اگر ما اکنون شاهد این هستیم که یک چوپان لرستانی ضرر و زیانی که یک پلنگ به او زده است را می‌بخشد، کار نمادین بزرگی انجام شده است که خود می‌تواند آموزنده باشد. چنین فعالیت‌هایی باید مورد تشویق و ترویج قرار بگیرد و سازمان حفاظت محیط زیست رویکرد خود در این زمینه را حفظ کند.

     اضافه بر تخریب شدید زیستگاه‌ها به‌همراه تهدیدات طبیعی و اکولوژیکی، روند شتابان شکار  که متأسفانه در سال‌های اخیر منجر به درگیری‌های ناگواری بین محیط‌بانان و شکارچیان نیز شده است،  به‌طرز معنی‌داری بر کاهش جمعیت حیات‌وحش کشور تأثیر داشته تا جایی‌که بر اساس آمار ارایه شده از سوی مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست، شمار چهارپایان کل کشور به مرز ۱۰۰ هزار رأس نزدیک شده است. جمعیتی که در کمتر از ۴ دهه پیش فقط در یکی از مناطق حفاظت شده و یا زیستگاه‌ها زندگی می‌کردند.

     در چنین شرایطی، متأسفانه شاهد افزایش فاجعه‌بار سلاح‌های مجاز و غیر مجاز در میان جوامع محلی هستیم که ناباورانه برای حدود یک میلیون و پانصد هزار قبضه از این سلاح‌ها مجوز حمل صادر شده که سالانه بالغ بر ۳۴۵ میلیون گلوله و ساچمه در اختیارشان قرار داده می‌شود! یعنی به صورت میانگین، هریک از این حیات‌وحش علفخوار کشور می‌توانند در سال هدف حدود ۳۰۰۰ گلوله سربی یا ساچمه‌ای قرار گیرند. البته این‌ها همه تعداد گلوله‌ها و ساچمه‌های مجاز است و همه می‌دانیم که تعداد واقعی سلاح‌های در دست مردم و تیرهای‌شان، به مراتب بیشتر است.

     از این‌رو، بایستی حرکت‌هایی که منجر به تداوم موج بیداری محیط زیستی در میان جوامع محلی می‌شود را ارج نهاده و از امثال نیما ترقی‌ به شایستگی تقدیر کرد. به همین لحاظ، انجمن محیط زیستی تسنیم در بام ایران تلاش کرد تا به‌همراه سایر تشکل‌های محیط زیستی و مسئولان محلی به‌گرمی از نیما ترقی؛ دوچرخه‌سواری که در اجرای برنامه‌های سایکل‌توریست داخلی و خارجی، پیمایش قطر کویری ایران به طول ۲۱۰۰ کیلومتر را برای نخستین‌بار در حمایت از حقوق حیوانات و با شعار “سال بدون شکار” آغاز کرده‌است به گرمی استقبال کرده و حرکت ارزشمند این جوان عاشق و دوستدار محیط زیست ‌وطن را گرامی دارد.

     نیما ترقی در تاریخ ۶ فروردین‌ماه سفر محیط زیستی خود را از شهر مرزی سرخس آغاز کرد تا با عبور از استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، یزد، اصفهان، چهارمحال و بختیاری و خوزستان و امضای طوماری خطاب به رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور برای ممنوع کردن صدور مجوز شکار در سال ۱۳۹۳، در مرز شلمچه به‌پایان برساند.

    این رکابزن حامی محیط زیست در شامگاه یک‌شنبه ۲۴ فروردین در استان چهارمحال و بختیاری مورد استقبال اعضای تشکل‌های محیط زیستی، مدیرکل حفاظت محیط زیست و فرماندار شهرکرد قرار گرفت. بازدید از منطقه حفاظت شده تنگ‌صیاد و تالاب گندمان که به همت اعضای انجمن محیط زیستی تسنیم و همکاری قابل تحسین اداره کل حفاظت محیط زیست استان صورت گرفت در شمار برنامه‌های نیما ترقی در این دیار از مسیر پیمایش او بود.

    نگارنده نیز به سهم خود، اقدام تحسین‌برانگیز نیما ترقی عزیز را ارج نهاده و پایانی همراه با سلامت و اثرگذار برای این سفر محیط زیستی آرزو دارم.

در همین زمینه:

– خبرگزاری مهر: ورود رکاب زن قطر کویر ایران به چهارمحال و بختیاری/ استقبال انجمنهای زیست محیطی

– خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا): رکابزن حامی محیط زیست به شهرکرد رسید

     همان‌طور که آگاهی دارید در آئین نوروز، سیزدهمین روز از فروردین؛ روز طبیعت نام نهاده شده است. هرچند انتظار است در این آیین کهن، فرهنگ آشتی و احترام به طبیعت به‌نمایش گذاشته شود اما متأسفانه در سال‌های اخیر شاهد هستیم که در این روز به جای صلح و آشتی، جنگ و قهر خود با طبیعت را به نمایش می‌گذاریم و بیشترین خسارت‌ها را به محیط زیست طبیعی‌مان وارد می‌کنیم! زباله‌ها در طبیعت رها می‌شوند و با پرتاب سبزه‌های هفت‌سین مناظر نازیبایی را در خیابان‌ها و جاده‌های ورودی شهرها به‌نمایش گذاشته می‌شود.

     از این رو، همواره روز طبیعت – ۱۳ فروردین – به یکی از نگرانی‌های جدی بسیاری از دوستداران طبیعت مبدل شده است. خوشبختانه امسال اعضای پرتلاش انجمن محیط زیستی تسنیم با همکاری جمعیت هلال احمر، شهرداری، میراث فرهنگی و گردشگری، حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی منطقه دست به ابتکاری جالب زده‌اند و در این روز طرح‌هایی را برای جمع‌آوری سبزه‌های هفت‌سین و بازگرداندن زباله‌ها به مرحله اجرا درآوردند.

انجمن محیط زیستی تسنیم با کمک شهرداری، اعضای جمعیت هلال احمر، اداره میراث فرهنگی و گردشگری و ادارات کل محیط زیست و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری در یک اقدام برنامه‌ریزی شده، کیسه‌هایی برای جمع‌آوری و حمل زباله در اختیار طبیعت‌گردان قرار دادند و آنان را تشویق کردند تا این کیسه‌های پر شده از زباله‌های خود را در طبیعت رها نکنند و بلیط‌های رایگانی را که اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهیه کرده بود، در اختیار خانوارهایی قرار دادند که زباله‌های خود را در طبیعت رها نکرده و به مراکز تدارک دیده شده در ورودی شهر تحویل دادند. این برنامه در قالب طرح “یک کیسه زباله یک هدیه” در ورودی‌های شهر بروجن به اجرا درآمد.

افزون بر این طرح، از شهروندان خواستند که سبزه‌های هفت‌سین خود را در محل‌های تدارک دیده شده در میادین شهر تحویل دهند و یک هدیه دریافت دارند. این برنامه که با استقبال چشمگیر شهروندان بروجنی و مسافرین سیزده‌بدر نیز روبرو شده بود تحت عنوان طرح “یک سبزه یک هدیه” به نمایش گذاشته شد.

     نگارنده نیز به سهم خود تلاش‌های بی‌منت دوستان فرهیخته‌ام در انجمن محیط زیستی تسنیم و همراهان فهیم و مسئولیت‌شناس‌مان در جمعیت هلال احمر و شهرداری بروجن را ارج نهاده و با این امید که در سال ۱۳۹۳ شاهد نهادینه شدن موازین محیط زیستی در فرهنگ و آیین‌های کهن مردمان جامعه ایرانی باشیم، بهترین‌ها را برای همه دوستداران طبیعت و محیط زیست ایران‌زمین آرزو دارم.

در همین رابطه:

– مهار بیابان‌زایی: کار بزرگ مردمان یک شهر کوچک در سیزده‌بدر

– خبرگزاری مهر: برگزاری طرح “یک کیسه زباله ؛ یک هدیه” در چهارمحال و بختیاری/ اهدای بلیط رایگان بازدید از موزه ها

     دکتر ناصر کرمی روزنامه نگار و فعال محیط زیست، در یادداشتی به واکاوای کوتاهی از ماجرای سریال “سرزمین کهن” پرداخته و از نحوه برخورد روزنامه نگاران و روشنفکران کشور با اعتراض‌های بختیاری‌ها و همسویی این روشنفکران با صدا و سیمای دولتی برای فروکاستن این اعتراض‌ها به دلایل فرعی، انتقاد کرد. به گزارش آژانس خبری بختیاری (ایبنانیوز)؛ شرح کامل این یادداشت را می‌توانید در زیر بخوانید:

     اعتراض بختیاری‌ها سرانجام به توقف پخش سریال سرزمین کهن انجامید. این نوشته البته بیشتر از آنکه قصد مرور کل ماجرا را داشته باشد می‌خواهد پاسخی باشد به واکنش غالب روزنامه‌نگاران کشور به این ماجرا. به ویژه روزنامه‌نگارانی که دست کم به نسبت رسانه‌ای که در آن قلم می‌زنند می‌بایست اصلاح‌طلب یا روشنفکر قلمداد شوند.
     موضوع این است که غالب این روزنامه نگاران فریاد وا اسفا سر دادند برای معصومیت و مظلومیت هنرمندان و فیلمسازان ایرانی که جرات ندارند اسم یا هویت یا شغل یا موقعیت شبه حقیقی به شخصیت‌های آثار خود بدهند. زیرا بلافاصله فریاد اعتراض احساسی و غیر منطقی عده‌ای از جایی بلند می‌شود، البته آنچه که می‌گویند بسیار هم سابقه داشته است.

     اما آیا ماجرای سریال سرزمین کهن هم همین‌گونه بود؟ سازندگان سریال و مدیران صدا و سیما چون مطمئن هستند که غالب مردم اساسا این سریال را ندیده‌اند اینگونه وانمود می‌کنند که اعتراض بختیاری‌ها صرفا از آن جهت بوده که شخصیت نقش منفی فیلم (چقدر راحت تر بود به جای این عبارت طولانی خیلی راحت میگفتم”بد من”) اسمش “بختیاری” است. اگر موضوع فقط همین باشد البته که عذر آنها پذیرفتنی است.

     بالاخره هر اسم دیگری باشد عده‌ای هستند که آن اسم را بر خود دارند و حق خواهند داشت معترض شوند و نمی شود هم سریال ساخت بی آنکه شخصیت‌ها اسم داشته باشند. گفته می‌شود مهران مدیری و نویسندگانش خیلی مراقب بوده‌اند در ماجرای سریال “شب‌های برره” هیچ ارجاعی به جایی داده نشود و از جمله با دقت نشسته و اسم “برره” را جعل کرده‌اند. اما جالب است که بدانید در حوالی فسا روستایی پیدا شد به نام برره که مردم آن به شدت معترض این سریال شدند. اما، ماجرای بختیاری‌ها و این سریال کاملا متفاوت است. سرزمین کهن ارجاعات خیلی مشخص تاریخی دارد علیه ایل بختیاری. مرور می‌کنیم:

۱- سردار اسعد بختیاری برای بختیاری‌ها یک اسطوره و برای متجددان ایران یک قهرمان نهضت مشروطه است. اما برای مورخانی که مشرب و ماموریتی مشابه عباس سلیمی نمین (مشاور اصلی سریال سرزمین کهن) در نقل تاریخ مشروطه دارند موضوع متفاوت است. در نگاه آنها اقدام سردار اسعد در به دار آویختن شیخ فضل الله نوری گناهی نابخشودنی است. جزئیات این ماجرا بماند. به هر رو در سریال سرزمین کهن از سردار اسعد به عنوان یک خائن و مزدور عوامل بیگانه نام برده می‌شود. همین برای اعتراض بختیاری‌ها کافی نیست؟

۲- آیا انتخاب نام بختیاری برای ضد قهرمان فیلم اتفاقی بوده؟ ارجاعات نشان می‌دهد که اینگونه نیست. سردار اسعد را همفکران آقای سلیمی نمین مکرر متهم کرده‌اند به نوکری انگلیس. از سوی دیگر در تاریخ معاصر ایران بختیاری‌ها بنا به یک دلیل مشخص ارتباط نزدیکی با انگلیسی‌ها داشته‌اند. از این قرار که در دوره پهلوی اول، حضور پررنگ بختیاری‌ها در فعالیت‌های نفتی خوزستان، به دلیل اینکه انگلیسی‌ها در خوزستان عمدتا بختیاری‌ها را استخدام می‌کردند که فرصت برخورداری از یک موقعیت ویژه اقتصادی را به این قوم داد، باعث تهمت‌هایی شد به آنها که در قالب دشنامی همچون همکاری با انگلیس نمود پیدا می‌کرد.
ضد قهرمان سریال سرزمین کهن مکررا با عباراتی همچون “کاسه لیس و مزدور و نوکر انگلیس” نامیده می‌شود. در یکی ازدیالوگ‌های سریال شخصیت مثبت فیلم می‌گوید: “این بختیاری‌ها با کاسه لیسی برای انگلیس به جایی رسیدن وگرنه هیچی نبودن”. ممکن است بگویید منظور او خانواده بختیاری است که در این سریال ضد قهرمان هستند. اما هم دیالوگ زننده است و هم ارجاع تاریخی آن به تهمتی که به بختیاری‌ها زده می‌شود به راحتی قابل اغماض نیست. چرا نمی گویند مزدوری روسیه یا آمریکا یا فرانسه؟ چون در آن مقطع انگلیس بازیگردان امپریالیسم بوده. پس سریال حتی در فحش دادن هم ارجاع مشخص تاریخی دارد. چرا نباید تصور کنیم همین ارجاع را در نامگذاری شخصیت‌ها هم داشته است؟

۳- ممکن است بگویید ارجاعات فوق الذکر اتفاقی است و انتخاب نام “بختیاری” هم اتفاقی بوده. اما آیا در سریالی که قرار است مکررا به نقش منفی فیلم فحش بدهند منطقی است که نام او دقیقا لقب یک قوم باشد؟ آیا سازندگان سریال می‌توانستند به همین راحتی نام ضد قهرمان خود را از طریق انتساب او به یکی از زادگاه‌های مقامات بلند پایه و مشهور انتخاب کنند؟ آیا می‌توانستند از نام شهدای مشهور یا اصلا همین مقامات کنونی نظام استفاده کنند؟
آیا می‌توانستند فی المثل نام “ضرغامی” (که اتفاقا این نام هم از نام‌های مشهور در میان بختیاری هاست) را بر ضد قهرمان خود بگذارند؟ اما می‌دانند از این نوع نامها نمی شود استفاده کرد، اما تصور می‌کنند می‌شود هفته‌های متوالی یک قوم چند میلیون نفری را نشاند پای تلویزیون و به آنها فحش داد؟ مضاف بر آنکه همین خانواده که اسم شان بختیاری است روی دیوار خانه شان هم یک عکس سردار اسعد بختیاری است. واقعا بر چه مبنایی ما باید مجاب شویم آنها بختیاری نیستند؟

۴- سازندگان سریال گفته‌اند بختیاری‌ها عجله نکنند چون در آخر سریال یکی از قهرمانان موثر بختیاری خواهد بود. اتفاقا همین نشان میدهد که سریال بر مبنای ارجاعات تعیین شده ساخته شده است. وگرنه اگر انتخاب اسم بختیاری اتفاقی بوده چه اصراری هست که در آخر سریال یک قهرمان بختیاری هم داشته باشیم. این یک کلک پیش پا افتاده هالیوودی است. جان فورد به قول تارانتینو در فیلم هایش مثل زامبی سرخپوست‌ها را تار و مار می‌کرد اما برای آنکه متهم به نژاد پرستی نشود در اواخر داستان یک وردست سرخپوست هم کنار جان وین قرار می‌داد.

۵- وقتی پای عباس سلیمی نمین در میان است این یعنی اینکه اصل ماجرا داستان شیخ فضل‌الله است و سواران بختیاری که متعاقب فتح تهران او را بر دار آویختند. آن ماجرا را به شکل‌های گوناگونی روایت کرده‌اند. روایت سریال سرزمین کهن البته طعم خاصی دارد. طعمی که برای بختیاری‌ها خیلی تلخ به نظر آمده است. اگر فرض کنیم راویان سرزمین کهن هم صادقند و هم خیرخواه و هم معجونشان قصد درمانگری دارد، به هر حال باید پذیرفت هر دوای تلخی قابل خوردن نیست و بعضی مردم هم در تجویز دارو هر کسی را محق نمی‌دانند.

۶- بر می‌گردم به همان فریاد وا اسفای روزنامه نگاران پیش گفته. آیا به جای واکاوی دلیل خشمناکی مردمانی محروم و سرخورده می‌باید ندیده و نشناخته آنها را محکوم کرده و حرکت شان را تحقیر کرد؟ واقعا چند نفراز شما خواستید ریشه‌های این ماجرا را ببینید؟ یا مسئولانه قبل از متهم کردن مردم معترض دست کم بنشینید و قسمت‌های پخش شده این سریال را ببینید؟ جالب است که غالب همین روزنامه نگاران خود می‌گویند این سریال را ندیده‌اند و عطف به ماسبق قضاوت می‌کنند. آن بختیاری‌های معترض هم متهمند به اینکه بی آنکه سریال را دیده باشند صرفا بر اساس شنیده‌ها روانه خیابان شده‌اند. این هم نکته‌ای است: مردمی که سریال را ندیده‌اند علیه آن تظاهرات می‌کنند و روزنامه‌نگارانی هم که سریال را ندیده‌اند از آن دفاع می‌کنند.

۷- رئیس صدا و سیما گفته بله، نباید به قومی که این همه شهید داده توهین بشود. اعتنای ایشان به مقام شهدا قابل ستایش است. البته منظورشان این است که کلا به هیچ قومی نباید توهین کرد. یا اینکه کلا نباید توهین کرد. احتمالا حالا دیگر متوجه شده باشند نگارش سریال پر هزینه تاریخی را به فردی سپردن که چندان مشهور به بیطرفی و بیغرضی در نقل تاریخ معاصر نیست چه تاوان سنگینی دارد.

     در راستای توسعه فرهنگ درختکاری و حرمت نهادن به مواهب طبیعی در میان خانواده‌ها؛ نخستین تفاهم‌نامه اجرای طرح “هر تولد یک نهال” در بام ایران مبادله شد. نگارنده به‌همراه دکتر لیلا اخلاصی رییس انجمن محیط زیستی تسنیم که ارائه دهنده طرح بوده و مسئولیت هم‌سوسازی طرف‌های تفاهم‌نامه را برعهده داشته‌اند، در گفتگویی با خبرنگار خبرگزاری مهر شرکت کرده‌ام که می‌توانید شرح کامل آن‌را در زیر بخوانید:

کاشت یک درخت به ازای هر تولد در بام ایران/ سپردن مراقب از درخت به کودک در سن شش سالگی

    شهرکرد– خبرگزاری مهر: در راستای توسعه فرهنگ درخت کاری اجرای طرح “هرتولدیک نهال دربام ایران” در دستور کار انجمن محیط زیستی تسنیم و نهادهای متولی در حوزه محیط زیست و طبیعت شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفت.

     به گزارش خبرنگار مهر؛ به‌منظورترویج فرهنگ درختکاری و نگهداری و توسعه فضای سبز در میان خانواده‌ها و حساس‌سازی آنان نسبت به طبیعت پیرامون محلی زندگی‌ آنان و آشناسازی کودکان و فرزندان با آموزه‌های محیط زیستی و نهادینه شدن دلبستگی و عشق به مواهب طبیعی در ضمیر آنان؛ اجرای طرح “هرتولدیک نهال دربام ایران” در دستور کار انجمن محیط زیستی تسنیم و نهادهای متولی در حوزه محیط زیست و طبیعت بروجن قرار گرفت.

    برای نخستین‌بار تفاهم‌نامه پنج جانبه “هر تولد یک نهال در بام ایرانفی‌مابین “انجمن محیط زیستی تسنیم”، “شهرداری بروجن”، “اداره ثبت و احوال شهرستان بروجن”، “اداره منابع طبیعی شهرستان بروجن” و “اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بروجن” مبادله شد تا بسترهای لازم برای اجرای این طرح از سال ۱۳۹۳ در شهر بروجن فراهم شود.

     در این تفاهم‌نامه وظایف و تعهدات هریک از طرف‌ها برای اجرای فراگیرتر و مؤثرتر این طرح تعریف شده است و تلاش شده است تا با همسوسازی پتانسیل‌های نهادها و دستگاه‌های طرف‌ این تفاهم‌نامه، در راستای نهادینه شدن فرهنگ درختکاری و احترام به طبیعت در میان خانواده‌هاگام‌های مؤثرتری برداشته شود.

     رئیس انجمن محیط زیستی تسنیم استان چهارمحال و بختیاری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به انعقاد تفاهمنامه در شهرستان بروجن در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی گفت: این تفاهمنامه بین انجمن محیط زیستی تسنیم، شهرداری بروجن، اداره ثبت و احوال شهرستان بروجن، اداره منابع طبیعی شهرستان بروجن و اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بروجن در راستای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی تنظیم شده است و به امضا رسیده است.

     لیلا اخلاصی عنوان کرد: در صدد هستیم با اجرای این طرح، بسترهای لازم از لحاظ فضای مناسب، تأمین نهال و شرایط آبیاری و مراقبت فراهم شود تا از ابتدای سال ۱۳۹۳ توسط خانواده‌ها و به‌نام هر کدام از نوزادان متولد شده یک نهال کاشته شود و این نهال‌های شناسنامه‌دار در سن پنج شش سالگی به کودکان نشان داده شوند و از آن پس مراقبت از این نهال‌ها به خود کودکان سپرده شود.

     وی ادامه داد: خانواده‌هایی‌که در این طرح مشارکت می‌کنند در شمار جامعه هدف ما قرار خواهند گرفت و در آینده با ارتباط بیشتری که از طریق انجمن با آنان برقرار می‌کنیم در نظر داریم از راه‌های مختلف حضوری و غیرحضوری آموزش‌های محیط زیستی بیشتری را برای آنان ارایه کنیم.

طرح کاشت درخت به ازای هر تولد یکی از اقدامات برجسته در حوزه فعالیتهای انجمنهای زیست محیطی است

     نایب رئیس انجمن زیست محیطی تسنیم بروجن نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اهمیت کار و فعالیت انجمن‌های زیست محیطی در حفظ محیط زیست و منابع طبیعی؛ تاکید کرد: انجمن‌ها با هم‌اندیشی و برنامه‌ریزی و تعیین اهداف کارهای بزرگی می‌توانند در راستای حفاظت از محیط زیست انجام دهند.

     هومان خاکپور عنوان کرد: هم اکنون طرح کاشت درخت به ازای هر تولد یکی از اقدامات برجسته در حوزه فعالیت‌های انجمن‌های زیست محیطی به شمار می‌رود که توسط انجمن زیست محیطی تسنیم بروجن انجام شده است.

     وی در ادامه با اشاره به برنامه ریزی‌های گسترده برای انجام طرح “هرتولدیک نهال دربام ایران” توسط کارشناسان و اعضای انجمن؛ تاکید کرد: این اقدام کاری ارشمند است و باید در کل کشور فراگیر شود.

     این فعال محیط زیست و منابع طبیعی گفت: کودکان از همان ابتدا به مراقبت از درختان حساس می‌شوند و کودکان مراقبت از درختان و گیاهان را یاد می‌گیرند.

     به بهانه جراحت شدید دو محیطبان گلستانی با ضربات چاقوی ۸ شکارچی غیرمجاز؛ در گفتگویی با خبرنگار روزنامه آرمان شرکت کرده‌ام که می‌توانید شرح کامل آن‌را در زیر بخوانید:

     حادثه‌ای که برای محیط‌بانان گلستانی رخ داده است بیش از پیش این ضرورت را ایجاد می‌کند تا درباره محیط‌بانان که در سال‌های اخیر متحمل خسارت‌هایی شده‌اند، حرف بزنیم. واقعیت این است که حداقل دو دسته از عوامل باعث بروز چنین حوادثی می‌شود؛ از طرفی خلأ قانونی موجود باعث می‌شود، حمله و تعرض به محیط‌بانان و قرق‌بانان اتفاق بیفتد و از طرف دیگر، عدم فرهنگسازی و آگاهی‌بخشی چنین کاری را برای عده‌ای مجاز می‌کند.

     باید بیش از آنکه روی عامل دوم تاکید کرد، عامل اول را مهم دانست. این درست است که فرهنگسازی و آگاهی‌بخشی در زمینه شکار و برخورد با محیط‌بانان می‌تواند تا حدی وضعیت این افراد را بهتر کند اما، در این زمینه احتیاج به قوانین و مقررات کافی و محکم نیز هستیم. بسیاری از افراد در جاهای مختلف کشور اطلاع درستی از قوانین محیط‌زیست ندارند و گاهی اگر به محیط‌زیست تعرض می‌کنند به‌دلیل این ناآگاهی است اما، بسیاری از افراد هم قوانین را می‌دانند و تعمدا به محیط‌زیست تعرض می‌کنند.

     سازمان حفاظت محیط‌زیست لایحه حمایت از محیط‌بانان را به مجلس فرستاده است اما، این لایحه هنوز به تصویب نرسیده است. تا زمانی که این لایحه به تصویب نرسد، حمله و تعرض به محیط‌بانان ادامه خواهد داشت. در زمینه تامین امنیت محیط‌بانان و به‌صورت کلی در زمینه قوانین شکار، نیازمند قوانین مشخص و برخورد‌های شدیدتر هستیم. اکنون اگر افرادی به شکار مبادرت می‌ورزند نه به این دلیل است که آنها از طریق شکار امرار معاش می‌کنند. شکاری که اکنون اتفاق می‌افتد برای تفریح و ماجراجویی است بنابراین، در برخورد با شکارچیان دیگر نباید این ملاحظه را درنظر داشت که اگر آنها شکار نکنند، نمی‌توانند زندگی کنند.

     این واقعیت، آشکار می‌کند که شکار بیش از گذشته جنبه تعرض و تجاوز به محیط‌زیست را پیدا کرده است حال آنکه، نه‌تنها قوانین ما در این زمینه بازدارنده نیست که از محیط‌بانان آنطور که باید و شاید حمایت نمی‌شود. محیط‌بانان باید به‌عنوان ضابطان خاص قضایی معرفی شوند و حمایت‌های قضایی و انتظامی از آنها صورت بگیرد. در این صورت، وقتی عده‌ای به آنها حمله می‌کنند، می‌شود انتظار داشت که از آنها حمایت شود. در نظر بگیرید محیط‌بانان مورد حمله و تعرض قرار می‌گیرند اما به‌جای اینکه از آنها حمایت شود، حتی وقتی فرد حمله‌کننده دستگیر می‌شود، مجازاتی در خور، متحمل نمی‌شود. در این ماجرا اتفاقی که می‌افتد دقیقا مثل اتفاقی است که در برابر شکار غیرمجاز رخ می‌دهد. قوانین بازدارنده نیستند و فرد جوری مجازات نمی‌شود که در آینده دوباره دست به این کار نزند یا اینکه، مجازاتی که درنظر گرفته می‌شود، جوری نیست که باعث شود دیگران دست به این کار نزنند. این درحالی است که ما برای حفظ محیط‌زیست و گونه‌های جانوری و گیاهی شدیدا محتاج مراقبت و قوانین بازدارنده هستیم.

     در سال‌های گذشته محیط‌زیست ما آنقدر تخریب شده است که نمی‌توان با تساهل و تسامح رفتار کرد. بسیاری از گونه‌های جانوری در کشور ما در معرض نابودی هستند. برخی مراتع و جنگل‌ها در حال از بین رفتن هستند و اینها ضرورت برنامه‌ریزی و جدیت نشان دادن در امر محیط‌زیست را آشکار می‌کند. کسانی که جلو تعارض و تخریب محیط‌زیست را می‌گیرند همین محیط‌بانان و قرق‌بانان هستند. تضعیف موقعیت آنها به‌معنای تضعیف محیط‌زیست است. باید به‌گونه‌ای عمل شود که آنها پشت خود را گرم ببینند و با جدیت وظایف خود را انجام دهند. در سال‌های اخیر اما ما مدام شاهد بوده‌ایم، اتفاقاتی برای محیط‌بانان رخ داده است که آنها را دلسرد کرده است. قوانین و برخورد‌ها جوری نبوده است که بتواند محیط‌بانان را دلگرم کند حال آنکه، همان‌طور که عنوان شد ما نیازمند قانون و اجرای درست آن هستیم. هر چه زودتر باید لایحه حمایت از محیط‌بانان در مجلس تصویب شود همانطور که، بازهم باید تاکید کرد قوانین و برخورد‌ها در این زمینه باید بازدارنده باشد.

    روند شتابان تخریب محیط زیست، مواجه شدن با بحران آب و آغاز بیابان‌زایی، آلودگی هوا و رودخانه‌ها، تهدید تنوع زیستی و کشتار بی‌رحمانه برخی از گونه‌های جانوری در خطر انقراض؛ آژیر قرمز را در طبیعت وطن به‌صدا درآورده و اضافه بر مدافعان محیط زیست، موجبات نگرانی بسیاری از فرهیختگان حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی کشور را نیز فراهم کرده است. وضعیت نگران کننده‌ای که سلامت زندگی نسل حاضر و نسل‌های آینده را با چالش‌ها و ناهنجاری‌های محیط زیستی جبران‌ناپذیری مواجه کرده و بایستی قبل از آنکه خیلی دیر شود هشدارهای لازم به گوش تمامی افراد اثرگذار در حوزه فرهنگی جامعه ایرانی رسانده شود.

    بدون شک ظرفیت‌سازی فرهنگی و ایجاد حساسیت‌های لازم در سطح جامعه برای جلب مشارکت و همکاری مردم، در شمار راهبردی‌ترین اقداماتی است که بایستی در ردیف اولویت‌های محوری نهادهای متولی حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و محیط زیستی جامعه قرار گیرند. یقینا” بنیادی‌ترین راهکار این ظرفیت‌سازی از طریق گسترش آموزش‌های محیط زیستی در سطح مدارس و آشناسازی کودکان و دانش‌آموزان با مفاهیم محیط زیستی قابل دست‌یابی است. راهکاری که در قالب تشکیل و توسعه مدارس محیط زیستی در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست کشور و وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته تا معلمان دلسوز و مسئولیت‌شناس قادر باشند عشق به طبیعت و مواهب خدادای را در ضمیر کودکان و فرزندان ایران‌زمین نهادینه کنند.

     گفتنی است برای بستر‌سازی و تحقق این هدف بزرگ، انجمن محیط زیستی تسنیم درصدد است تا با همکاری اداره آموزش و پرورش شهرستان بروجن، “نخستین همایش مدارس محیط زیستی در بام ایران” را برای معلمان شهرستان بروجن برگزار کنند. در این همایش بزرگ محیط زیستی که بیش از ۵۰۰ نفر از معلمان بام ایران – بروجن – در آن شرکت خواهند داشت، محمد درویش مدیر کل آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور به عنوان سخنران حاضر شده تا در دهم بهمن‌ماه در فرهنگ‌سرای شهر بروجن برای فرهنگیان این دیار از طرح جامع مدارس محیط زیستی و ضرورت‌های گسترش آموزش‌های محیط زیستی در سطح آموزشگاه‌های منطقه و کشور سخن گوید.

     انتظار می‌رود معلمان دلسوز و متعهد شهرستان بروجن، بزرگوارانه دعوت انجمن محیط زیستی تسنیم و اداره آموزش و پرورش را اجابت کرده و با شرکت گسترده در این همایش، زمینه‌های اجرای طرح جامع مدارس محیط زیستی در بام ایران را فراهم کنند.

     لازم به یادآوری است که اداره آموزش و پرورش شهرستان بروجن در اقدامی تحسین‌برانگیز اعلام کرده است که برای معلمان شرکت کننده در این همایش، گواهی کیفیت‌بخشی صادر خواهد کرد.

     نگانده نیز به‌سهم خود تلاش‌ها و همکاری‌های مسئولانه انجمن محیط زیستی تسنیم و اداره آموزش و پرورش شهرستان بروجن در برگزاری هرچه مؤثرتر و پرشورتر این همایش را ارج نهاده و برای مسئولان این نهاد فرهنگی بهترین‌ها را آرزو دارد.

در همین رابطه:

– خبرگزاری مهر: همایش مدارس محیط زیستی در بروجن برگزار می شود/ دعوت از مسئولان محیط زیست کشور

– خبرآنلاین(محمد درویش): وقتی که نیروی دریایی ارتش از آموزش و پرورش سبقت می‌گیرد!

     ظاهراً بخت از پلنگ ایرانی هم روی گردانیده است! کشته شدن ۱۰ پلنگ ایرانی در طول ۱۰ ماه گذشته و بیش از ۵۶ قلاده در طول ۶ سال گذشته؛ وضعیت این گربه‌سان ارزشمند را از مرز هشدار هم گذرانده است! هرچند در ماه‌های اخیر فضای رسانه‌ای مطلوبی برای اطلاع‌رسانی و حساس‌سازی مسئولان دولتی صورت بوجود آمده و واکنش‌های قابل‌تحسینی از برخی دولتمردان مانند استاندار چهارمحال و بختیاری را شاهد بودیم اما به‌نظر می‌رسد اقدامات حساس‌سازی و در اولویت قرار گرفتن حفاظت از پلنگ ایرانی باید در سطوح بالاتری مطالبه گردد.

     بدون شک تلاش برای یک حرکت گروهی منسجم (کمپین) و مطالبه فعالان و تشکل‌های محیط زیستی از رییس جمهور برای تعریف پروژه‌های ملی و منطقه‌ای حفاظت از پلنگ ایرانی می‌تواند مؤثرترین راه حمایت از این گربه‌سان در خطر انقراض در ایران‌زمین باشد. در همین زمینه گفتگویی را با خبرگزاری CHN داشته‌ام که می‌توانید شرح کامل آن‌را در زیر بخوانید:

 به صدا درآمدن زنگ خطر انقراض با زدن ۱۰ پلنگ ایرانی؛ حفاظت از پلنگ باید جزو مطالبات از رییس جمهوری باشد

     در حالی که ظرف یک ماه گذشته در حدود ۱۰ پلنگ ایرانی در زیستگاه های مختلف کشته یا فلج شدند، فعالان محیط زیست معتقدند رسیدگی به وضعیت پلنگ ایرانی باید به عنوان یکی از مطالبات از رییس جمهوری مطرح شود و برنامه های حمایت از این گونه در معرض خطر هرچه زودتر منتشر شود.

     خبرگزاری میراث فرهنگی- گروه محیط زیست: آذر و دی امسال گزارش های رسمی و غیر رسمی متعددی از کشته شدن پلنگ ایرانی در زیستگاه های مختلف منتشر شد. آخرین موارد گزارش شده، آسیب نخاعی پلنگی در تنکابن و شکار یک ماده پلنگ به همراه دو توله بوده است. با این حساب در کمتر از دو ماه گزارش کشته یا فلج شدن ۷ پلنگ منتشر شد. با احتساب پلنگ مادر و توله ها، در حدود یک ماه گذشته مرگ و فلج ۱۰ پلنگ در ایران گزارش شده است.

    چندی پیش و پس از انتشار خبر کشته و زخمی شدن چندین پلنگ، استاندار چهارمحال و بختیاری در ۷ دی‌‌ماه ۱۳۹۲ با ارسال نامه‌ای به «معصومه ابتکار»، رییس سازمان حفاظت محیط زیست از او خواست تدوین طرح‌های منطقه‌ای و ملی حمایت از پلنگ ایرانی در اولویت اقدامات این سازمان قرار گیرد. این یکی از معدود مواردی بود که مسوولان دولتی همسو با فعالان محیط زیست در مورد شرایط پلنگ ایرانی ابراز نگرانی می کردند.

    حالا اما فعالان محیط زیست معتقدند نه تنها مسوولان سازمان محیط زیست باید در این باره اقدامات جدی تری انجام دهند بلکه حفاظت از پلنگ ایرانی باید به عنوان یکی از اولویت ها حسن روحانی، رییس جمهوری خواسته شود.

    «هومان خاکپور»، دیده بان طبیعت بختیاری در گفت و گو با CHN در این باره گفت: «حقیقت آن است که برای حفاظت از پلنگ ایرانی هیچ برنامه ای اعم از کوتاه مدت و بلند مدت تدوین نشده است.»

    به گفته او، برنامه کوتاه مدت حداقل آن است که پروژه های حفاظتی از این گونه در خطر انقراض تعریف شود. از جمله اقداماتی که در این باره می توان انجام داد آن است که مناطقی که از زیستگاه های پلنگ ایرانی به حساب می آیند، ضریب حفاظتی بالایی داشته باشند. این ضریب حفاظتی هم می تواند با افزایش نیروهای سازمان محیط زیست در این مناطق و یا با توجیه جوامع محلی تامین شود.

    به گفته خاکپور، در حال حاضر به طور قطع کسی نمی داند زیستگاه پلنگ ایرانی کدام مناطق است و در هر استان پلنگ در کدام منطقه احتمال حضور دارد. او با تاکید بر این که حفاظت از پلنگ ایرانی باید در لیست مطالبات از رییس جمهوری قرار گیرد، در مورد وظیفه سازمان محیط زیست در این باره گفت: «سازمان محیط زیست باید یک برنامه و پروژه سریع در این باره تعریف کند و مناطقی که پلنگ ایرانی در آن ها وجود دارد را شناسایی کرده و به دنبال آن تدابیر حفاظتی را افزایش دهد.»

    تدابیر حفاظتی می تواند مواردی مانند نصب تابلوی هشدار دهنده در جاده ها و توجیه جوامع محلی در مورد این واقعیت باشد که در صورت آسیب نزدن به پلنگی که به نزدیکی روستا آمده یا به دام های آن ها خسارت زده است، همه خسارت آن ها توسط سازمان محیط زیست جبران می شود. بخشی از آسیبی که به پلنگ ها وارد می شود در نزدیکی روستاها اتفاق می افتد و این نشان می دهد که تلقی روستاییان از پلنگ، موجودی مهاجم و آسیب زننده است.