در گندمان نشان دادند که می شود ……

این مطلب دراین تاریخ ارسال شده است سه شنبه, ۱۶ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۲۰:۵۶

     خشکسالی های پی در پی سال های اخیر به همراه نادیده گرفته شدن حق آبه طبیعی در اثر احداث سد بر روی تالاب بالادستی(تالاب بین المللی چغاخور)، حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز و برداشت های مازاد بر پروانه های بهره برداری و دست کاری های انجام شده بر روی مسیرها و بستر چشمه‌های اطراف ‌تالاب، چرای مفرط و برداشت علوفه، گندمان را وارد مرحله ای نگران کننده از خشکیدگی بی سابقه ای کرده بود که به قول مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری؛ این تالاب با خشکی ۸۳ درصدی در حال تبدیل شدن به یک کانون داخلی تولید گرد و خاک بوده و به جای نعمت به نغمتی برای منطقه تبدیل شده است.

     در بازدیدی که دیروز – ۱۵ آبان ۹۱ – به همراه بخشدار منطقه از تالاب گندمان داشتیم؛ پرواز نویدبخش پرندگان بر روی تالاب حکایت از این حقیقت دست یافتنی داشت که؛ می شود آشتی و شادابی را به گندمان بازگرداند.

     ماجرا از این قرار بود که به همت مسئولان و همراهی کشاورزان منطقه، عرصه ۴۵۰ هکتاری از اراضی کشاورزی اطراف تالاب که سال ها به صورت سنتی تحت آبیاری و زراعت قرار می گرفته و هر ساله به علت کمبود آب، منطقه را با اختلافات و تنش های اجتماعی مواجه می کرده است، حالا این زمین ها مجهز به سیستم های آبیاری تحت فشار شده اند و نه تنها با کمبود آب مواجه نبوده بلکه حالا آب مازاد بر نیاز زراعت هم دارند که می شود با مدیریت آن آب ها پرندگان را با تالاب گندمان آشتی داده و هیاهو را به این محیط ارزشمند برگرداند!

     خوشبختانه در همین راستا با همت بخشدار منطقه و اداره حفاظت محیط زیست و بربنیاد دانسته ها و اطلاعات محلی آن تلاشگران با احداث بندهای خاکی کوچک، این آب مازاد به داخل تالاب هدایت شده و طراوت و شادابی به بخش کوچکی از این تالاب خشکیده برگردانده شده و عرصه ای از تالاب که به محل انباشت علوفه کشاورزان تبدیل شده بود به زیر آب رفت!

     هرچند که توسعه این طرح نجات بخش نیاز به انجام مطالعات دقیق و بررسی ها و برآوردهای زیست محیطی همه جانبه داشته – و یقینا” در دستور کار مسئولان حفاظت محیط زیست منطقه نیز قرار دارد – اما؛ نکته امیدوار کننده در این ماجرا، حرکت خردمندانه در راستای افزایش راندمان آبیاری و کاهش نیاز آبی بخش کشاورزی منطقه است که به دنبال آن، در اقدامی هوشمندانه و نمادین آن آب صرفه جویی شده در بخش کشاورزی با صرف اعتباری ناچیز و با عملیات های مکانیکی و سازه ای بسیار ساده، به داخل تالاب هدایت شده و نشان داده اند که اگر در گندمان خردمندانه حرکت شود؛ بدون نیاز به پروژه های انتقال آب می شود هم آب کشاورزی را تأمین کرد و هم تالاب ارزشمند را از نابودی و تبدیل شدن به کانون تولید گرد و خاک داخلی محافظت کرد!

     حقیقتا” دست مریزادی جانانه دارد پیگیری های مسئولانه بخشدار منطقه – جناب بهروز امینی – و  تلاش های ادارات جهادکشاورزی و حفاظت محیط زیست منطقه که اینگونه نشان دادند که اگر همت و هوشمندی باشد می شود با تغییر نوع نگاه در شیوه های بهره برداری از منابع آب و خاک و پاسداری از حقوق و تمامیت سرزمینی این محیط های تالابی، با افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی، شادابی و نشاط را به این مزیت های کم همتای سرزمین مادری مان هدیه کرد.

     یادمان باشد که تالاب گندمان در دیار بختیاری؛ یکی از ۱۰ تالاب برتر پرنده نگری در ایران است که در دفتر بین المللی تحقیقات پرندگان آبزی «لندن – ۱۹۵۲» به ثبت رسیده است. این تالاب که به عنوان زیستگاهی با ارزش در میان ۱۰۵ زیستگاه مهم پرندگان در ایران شناسایی شده است، در شمار زیباترین تالاب های کشور و مهمترین کانون های گردشگری چهارمحال بختیاری قرار داشته و زیستگاهی منحصربفرد برای زمستان گذرانی و تخمگذاری پرندگان مهاجر و اسکان دائم پرندگان بومی محسوب شده که قریب به ۱۵ گونه پرنده بومی و قریب به ۳۰ گونه پرنده مهاجر نواحی سردسیر شمالی با جمعیت های زیاد، انواع مارها و قورباغه ها و لاک پشت ها و پستانداران و ماهی ها را در خود جای داده است.

پی نوشت:

برخی از بازتاب های این ماجرا:

– خبرگزاری مهر: در پی یک اقدام هوشمندانه/حیات دوباره تالاب گندمان/بازگشت شناسه های تالابی 

– خبرگزاری میراث فرهنگی: پرندگان با تالاب گندمان آشتی کردند

– خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا): ۸٫۹ میلیارد ریال برای احیای دو تالاب بین المللی چهارمحال وبختیاری اختصاص یافت

– روزنامه اعتماد(محمد درویش): در ستایش بخشداری که قدر تالاب ها را می داند



۱۳ دیدگاه لـ در گندمان نشان دادند که می شود ……

  1. محمد درویش گفته است:

    ۱۷ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۲۳:۰۶

    آفرین بر چنین بخشداری.
    خداوند چنین بخشدارانی را در وطن هم محافظت فرماید و هم تکثیر کند.
    درود بر هومان عزیز.

  2. هومان خاکپور گفته است:

    ۱۸ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۰۰:۲۵

    با آرزویت همراهم محمدجان … حقیقتن طبیعت و محیط زیست کشورمان نیاز به تکثیراین گونه بخشداران و مسئولان دارند.

  3. دانش گفته است:

    ۱۹ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۱۳:۰۱

    هومان جان, من هفت سال قبل که ایرن بودم, مسافرتی به تاکستان قزوین داشتم و از یکی از باغهای بزرگ میوه پنجاه هکتاری که دوستم مالک آن هست, دیدار کرده بودم و از مشکلات آبرسانی سنتی به درختان و کمبود پرسنل آبیاری و سختیهای این کار برایم گفته بود. و اینکه بعضی درختان, میوه ی بیشتر و مرغوبتر و بعضی شان میوه های کمتر و غیر مرغوب, بخاطر کم و زیاد آب خوردن درختها میدادند.

    امسال, در روزهای آخر به تاکستان دعوت شدیم, اما همان دوستم گفت, میخواهم ببرمت باغ تا تکنولوژی جدید را ببینی که چه کارها کرده ام. وقتی رفتیم حدود صد و پنجاه کارگر فقط مشغول چیدن میوه و بسته بندی آنها بودند. او از من خواست تا همراهش به محل ساختمان سیستم آبیاری قطره ای اش برویم. یک چاه آب عمیق در آنجا قرار داشت که رویش را پوشانده بودند و یک موتور معمولی پمپ آب در کنار چاه, کار گذاشته شده بود که آب چاه را وارد حوصچه ی اصلی سیمانی میکرد. البته هر وقت آب استخر پر میشد, اتوماتیک از کار می افتاد و هر وقت خالی میشد, بطور اتوماتیک شروع به کار میکرد. در یک اطاق دیگر چهار موتور پمپ بسیار قوی و شیک که در یگی دو سال آخر, خریداری شده بود, کار برداشت آب از حوضچه و انتقال آن به سر تاسر زمین را بعهده داشتند. این کار بصورت اتوماتیک برنامه ریزی شده بود و مقدار آب مورد نیاز هر قسمت از درختان میوه, بصورت خودکار پمپاژ میشد.

    در آنروز, زمان برداشت محصول بود و ما چه میوه های شیرین و آبداری نصیب مان شد. آبرسانی اصلی با لوله های بسیار مقاوم و در قطرهای حدود شیش اینج برای راهرو های اصلی وسپس برای راهروهای با عرض کمتر به شاخه های حدود دو اینچ تبدیل شده بود و سپس با لوله های شبیه به پولیکا سیاه رنگ ولی بسیار مقاوم به قطر یک چهارم اینچ انجام شده بود که پای هر درخت سوراخی داشت که آّب مورد نیاز آن درخت را تنظیم میکرد. و جالب اینکه همان بورد کامپیوتری که در داخل یک محفظه شیشه ای در اتاق پمپها قرار داشت, تمام این عملیات را بدون دخالت دست انجام میداد. دوست ما میگفت که یک مهندس کشاورزی و همکارش تمام این سیستم کاملا” اتوماتیک را محاسبه و برای ما اجرا کرده است و من فوق العاده خوشحالم, چون سال به سال محصولاتم بیشتر و بیشتر و بسیار خوشمزه تر از سیستم آبیاری سنتی میشوند.

    هومان جان, من وقتی آمدم کانادا, میخواستم این جریان را برایت بنویسم تا بلکه کشاورزان منطقه خودت را به این کار ترغیب کنی. این سیستم بقدری عالی است که من مطمئنم اگر یک نفر این کار انجام دهد بقیه ی کشاورزان نیز از این کار تبعیت خواهند کرد. چون فوق العاده سیستم جالبی هست و حتی یک قطره آب هم هدر نخواهد رفت.

  4. هومان خاکپور گفته است:

    ۲۰ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۲۰:۵۴

    به دانش عزیز:
    دانش جان ممنون از مطالب ارزشمندتون که با خوانندگان گرامی این تارنما به اشتراک گذاشتید. بدون شک مهمترین راه عبور از بحران کم آبی پیش روی، افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی است که به رغم فریادها و اصرارهای علمی و معقولانه کارشناسان و متخصصین دلسوز این حوزه، شوربختانه تاکنون اتفاق امیدوار کننده ای که حکایت از عزم جدی مسئولان و دست اندرکاران در این زمینه باشد دیده نشده است.
    در خصوص اقدام تحسین برانگیزتان در تاکستان قزوین هم اگر تصاویری از منطقه و عملیات انجام شده در دست داشته باشیم می تواند در کارگاه های آموزشی مورد استفاده قرار گیرد. و اگر امکان داشته باشد در یک فرصت مناسب با هماهنگی شما مزاحم دوست تان شویم و یک بازدید مفصل از اقدامات صورت گرفته داشته باشیم تا با جمع آوری اطلاعات جامع، امکان ترغیب بهتر کشاورزان منطقه چهارمحال بختیاری بهتر مهیا گردد. انشاءالله با شما هماهنگی های لازم انجام خواهیم داد.
    پایدار باشین دوست عزیز

  5. دانش گفته است:

    ۲۱ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۱۰:۴۰

    هومان جان, من جند تا عکس از آن باغ دارم ولی در رابطه با سیستم آبیاری آن نیستند. من آنچنان محو این سیستم شده بودم که اصلن به فکر عکس از آن نشدم. در موقع بازدید از پمپ ها و چاه آب و سیستم لوله کشی, دوربین دست خانمم بود و فاصله ی ما هم تا آنجا زیاد بود.

    هومان جان, من برای ساخت یک خانه در زمین بیرگان, برنامه دارم تا سال آینده هم به ایران بیایم. بنابراین سعی میکنم یا عکسهایی از آن باغ و سیسستم آبیاری اش برایت تهیه کنم و یا اگر جور شد با هم برویم تاکستان.

  6. هومان خاکپور گفته است:

    ۲۱ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۲۰:۳۷

    به دانش خان:
    باعث افتخار است و ما را مثل همیشه شرمنده میکنی دوست عزیز

  7. سیمین گفته است:

    ۲۲ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۱۳:۲۸

    آفرین به آقای بهروز امینی و آقای سعید یوسف پور و و شما آقای خاکپور و آقای دانش بزرگوار!

  8. مهار بیابان زایی » بایگانی » در ستایش بخشداری که قدر تالاب‌ها را می‌داند گفته است:

    ۲۲ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۱۵:۲۹

    […] که در تصاویر خبرگزاری مهر منعکس است و نیز نگارنده از اهالی محل پرس و جو کرده ، زندگی و نشاط دوباره به این تالاب […]

  9. sirous گفته است:

    ۲۳ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۱۱:۵۹

    افرین جناب بخشدار حامی محیط زیست

  10. هومان خاکپور گفته است:

    ۲۵ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۲۱:۰۰

    به سیمین:
    درود بر همراه همیشگی طبیعت بختیاری

  11. هومان خاکپور گفته است:

    ۲۵ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۲۱:۰۳

    به سیروس:
    ممنون از همراهی تان دوست عزیز

  12. زهرا یزدانی گفته است:

    ۳۰ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۱۰:۳۸

    سلام
    با تشکر از دوستان عزیزی که تلاش می کنند تا گامی در رداستای حفظ محیط زیست ایران بردارند. خبرهای بد در مورد نابودی محیطز یست با طرحهای عجولانه و بدون پشتوانه کارشناسی را هر روز به مناسبت نوع کاری که دارم می شنوم و در این کوران خوادث بد انصافا با شنیدن و خواندن این خبر جانی دوباره گرفتنم و واقعا قلبم از شادی سرشار شد. پیشنهاد می کنم متنی توسط وبلاگنویسان و طورفداران محیط زیست تهیه شده و برای تشکر از زحمات این عزیزان و تشویق سایر مسئولان به حرکات منطقی و عاقلانه اینچنینی به ایشان تقدیم شود. چرا که هر کس شکر مخلوق را به جای نیاورد شکر خالق را به جای نخواهد آوردو من هم سعی خواهم کرد درحد توانم این خبر را اطلاع رسانی کنم. ممنون و خسته نباشید.

  13. نشست هم‌اندیشی پاسداشت روز جهانی تالاب‌ها در بام ایران | دیده بان طبیعت بختیاری گفته است:

    ۱۷ بهمن, ۱۳۹۱ در ساعت ۲۱:۴۷

    […] تالاب‌ها(دوم فوریه – سال ۲۰۱۳ میلادی)؛  با همکاری بخشداری گندمان در روز چهارشنبه مورخ ۱۸ بهمن‌ماه نشست هم‌اندیشی […]

Leave a comment