انتقال آب سبزکوه، تهدیدی جدی برای تالاب چغاخور!
بر بنیاد تعریف کنوانسیون های جهانی تالاب ها: «به مناطق پست باتلاقی، مردابی، آبگیرهای طبیعی یا مصنوعی، دایمی یا موقت دارای آب ساکن یا جاری، شیرین، نیم‌شور یا شور و مناطق دارای آبهای دریایی که عمق آنها در حالت جزر کامل از ۶ متر تجاوز نمی‌کند، تالاب گویند». این زیستگاه‌ها، یکی از مناسب‌ترین محل های حضور حیات وحش، به ویژه پرندگان و آبزیان مهم جهان و به خصوص گونه‌های درحال انقراض بوده و از همین‌رو، از اهمیت زیست محیطی فراوانی برخوردارند. تالاب‌ها نه تنها در درون خود گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری را پرورش می دهند، بلکه سبب ایجاد رویشگاه های گیاهی و زیستگاه‌های جانوری متنوع دیگری در حاشیه تالاب ها می‌شوند. یکی از مهمترین عواملِ مؤثر در ایجاد این رویشگاههای گیاهی و زیستگاه‌های غنی جانوری، بالا و پائین رفتن سطح آب در این مناطق است که بطور متناوب پوشیده از آب شده و سپس از آب خارج می‌شوند. این تغییرات سبب رشد قابل توجه جمعیت انواع بی‌مهرگان گردیده و سبب گشته تا تالاب‌ها و مناطق اطراف آنها را، بهشت پرندگان ساحلی لقب دهند.
حال اگر ارتفاع آب در این زیستگاه ها از میزان استاندارد آن (حداکثر ۶ متر در عمیق ترین محل تالاب) بیشتر گردد، سبب می شود نور کافی به بستر تالاب نرسیده و رویشگاه گیاهی کف تالاب از بین برود، که در اثر نابودی این رویشگاه های گیاهی، زیستگاه های جانوری تالاب هم آسیب دیده و بخش عمده ای از موجودات تالاب از بین خواهند رفت و به دنبال آن زنجیره غذایی در زیستگاه های حاشیه تالاب با مشکل جدی مواجه خواهد شد. بر همین مبنا است که تولید خالص تالاب‌ها را به تنهایی معادل ۱۴ درصد از کل تولید توده های گیاهی و جانوری خشکی‌های کره‌ی زمین به حساب می آورند. به عبارتی دیگر ارزش هر هکتار تالاب بیش از ۱۵۰ برابرِ ارزش هر هکتار زمین کشاورزی است و کلام آخر اینکه به همین دلایل بود که در کنوانسیون رامسر نمایندگان تمامی کشورهای شرکت کننده متعهد شدند: تالاب‌ها باید از بالاترین درجه‌ی حفاظتی برخوردار باشند.
متأسفانه به‌رغمِ وجود چنین ویژگی های منحصر به فردی و التزامِ های هوشمندانه‌ای، باز هم اصرار داریم به بهانه تأمین آب بخش صنعت آب بیشتری را وارد تالاب چغاخور کنیم و اوضاع وخامت بار تالاب را از این هم بدتر نمائیم! از همان سال۱۳۷۲ که به بهانه تأمین آب بخش های صنعتی و کشاورزی بر روی تالاب چغاخور سد ۶ متری احداث گردید، علاوه بر اینکه برخی شناسه های تالابی آن از بین رفت، به سبب نادیده گرفتن حق آبه های طبیعی پائین دست، تالاب گندمان را به وضعیت بحرانی برده و خسارت های جبران ناپذیری را به این تالاب بین المللی وارد کرد.
در شرایط کنونی که سدی به ارتفاع ۶ متر بر روی چغاخور ایجاد شده است از منظر عمومی تالاب چغاخور به سد چغاخور تغییر نام داده شده است. به رغم آنکه در حال حاضر هیچ رودخانه ای وارد تالاب نمی شود، رسوب گذاری به شدت حیات تالاب را تهدید می کند که در صورت انتقال آب سبزکوه – که از اراضی حساس به فرسایش سرچشمه می گیرد – همین رسوب ها به تنهایی قادرند حیات تالاب را به نابودی بکشانند.
قرار است با احداث تونلی به طول ۱۰ کیلومتر در کوه کلار، آب سبزکوه به داخل تالاب چغاخور هدایت شده و به منظور تأمین آب کارخانجات صنعتی و زمین‌های کشاورزی به منطقه سفید دشت انتقال داده شود. هر چند تا کنون به برکت مشکلات اجتماعی، عملیات افزایش ارتفاع سد از ۶ متر به ۱۱ متر متوقف شده است اما وزارت نیرو به دنبال رفع مشکلات ایجاد شده و تخصیص اعتبار لازم جهت نابودی تالاب و تبدیل آن به سد انتقال آب می باشد! در حالی شاهد وقوع چنین رخداد تلخی هستیم که هدایت آب در کانالی در حاشیه تالاب و هدایت آن از طریق رودخانه آقبلاغ و سپس انتقال به مراکز صنعتی و کشاورزی با هزینه کمتری امکان پذیر می باشد. که در آن صورت، علاوه بر اینکه تداوم حیات در تالاب بین المللی چغاخور را تضمین کرده ایم، تالاب پائین دست – گندمان – نیز حق آبه طبیعی اش را دریافت کرده و از وضعیت بحرانی خارج می شود.
انتظار می رود سازمان حفاظت محیط زیست مدیریت حاکم بر چغاخور را از وزارت نیرو بازستانده! و به عنوان متولی اصلی نظارت و حفظ این منبع طبیعی، عکس العمل های مناسبی برای جلوگیری از بروز چنین فاجعه های زیست محیطی از خود نشان دهد.
.
.
Montra گفته است:
۲۲ اردیبهشت, ۱۳۸۹ در ساعت ۱۶:۵۰
خداوندا! برقی هایمان را به راه راست هدایت فرما. آمین!
یک برقی به شدت شرمنده…
بابک بت شکنان گفته است:
۲۲ اردیبهشت, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۰:۵۴
سلام
خبری که دارم اینه که قرار بود در سفر هیأت دولت کلنگ زنی انتقال آب سبزکوه به چعاخور انجام بشه ولی برای تسریع کار انتقال آب تا آخر این ماه مراسم کلنگ زنی انجام میشه!
پاسخ:
بابک عزیز
انتقال آب سبزکوه فی النفسه کار بسیار خوب و پسندیده ای است که بایستی از دست اندرکاران قدردان هم بود، اما متأسفانه قسمت تلخ ماجرا انتقال آب به تالاب چغاخور و تهدید و نابودی این تالاب بین المللی است که به راحتی می شود هم کار خوب انتقال آب را انجام داد و هم تالاب را حفظ کرد.
مهار بیابان زایی » بایگانی » نگوییم تالاب بین‌المللی چغاخور؛ بگوییم سد ملّی چغاخور! گفته است:
۲۲ اردیبهشت, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۲:۳۹
[…] برند! می‌دانید چرا؟ کافی است سری به درگاه شیک و پیک دیده‌بان طبیعت بختیاری بزنید تا پاسخ پرسش‌تان را به تلخی متوجه شوید. اما […]
پاسخ:
درود بر درویش عزیز و یاور خستگی ناپذیر همه دیده بانان طبیعت وطن …
مرضیه ناظری گفته است:
۲۲ اردیبهشت, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۳:۳۰
ببخشید زنگ نزدم-
…نمی دانم چرا من عادت نمی کنم به این اوضاع-باید دوباره بزنم به کوه انگار.
کم آورده م عمو هومان…
این لینک هایی است که خواسته بودید:
http://isdle.ir/news/index.php?news=2763
و
http://www.pooldaily.com/Pages/News-5141.html
بازم ببخشید به خاطر بدقولی.
پاسخ:
ممنونم … گزارش تان عالی بود و از بهتریت گزارش هایت.
ساسان تاری گفته است:
۲۳ اردیبهشت, ۱۳۸۹ در ساعت ۰۲:۳۰
سلام آقای خاکپور!
تنها بایستی از آقای احمدی نژاد پرسید:به کجا چنین شتابان؟
بایستی به ایشان یادآور شدآقای رئیس جمهورآنگونه نکن که آه موجودات این همه تالاب و جنگل و پارک ملی وزیستگاههای گرانبها که در دوره ریاست جمهوری شما نابودیشان شتاب هراسناکی گرفته است شما را بگیرد و هرچه زودتر خودت و همکارانت را از لعن و نفرین نسلهای آینده دورکن و این همه کارنامه سیاه زیست محیطی دولتت را سیاهتر نکن!
پاسخ:
در این اتفاق تلخ، سکوت متولیان محیط زیست و تالاب ها از همه شگفت آورتر است.
ممنون دوست عزیز
سروی گفته است:
۲۳ اردیبهشت, ۱۳۸۹ در ساعت ۱۳:۰۸
تلخ بود عمو هومان … تلخ بود …
گاهی فکر می کنم من که رشته ام کامپیوتر هست و خیلی درگیر مسائل محیط زیستی نیستم ، تنها با خواندن مطالب دوستانی مثل شما ، آقای درویش و خانم ناظری ، دکتر کرمی و … اینقدر حرص می خورم ..آنوقت شما که شغلتان بستگی و وابستگی به محیط زیست داره ، چقدر غصه می خورید …
هومان خاکپور گفته است:
۲۳ اردیبهشت, ۱۳۸۹ در ساعت ۱۷:۲۸
درود بر سروی گرام
ممنون از اینکه شماها هم با ما هستید و پای به پای محافظین، طبیعت وطن را دیده بانی و پاسداری می کنید. زنده باشی
اتابکی گفته است:
۱۹ تیر, ۱۳۸۹ در ساعت ۰۱:۳۵
به نام ایزد یکتا
گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله من البته آنکه به جایی نرسد فریاد است
از اینکه برای بقای این تالاب تلاش میکنید متشکرم
پاسخ
زنده باشی دوست عزیز
سعيد يوسف پور گفته است:
۷ مرداد, ۱۳۸۹ در ساعت ۱۷:۴۹
چغاخور قربانی بی تدبیری ها…
سلام
سالیان درازی است که تالاب چغاخور با اکوسیستم بومی اش خداحافظی کرده است. چند سالی از ورود غیر علمی و غیر کارشناسی ماهیان گرمابی غیر بومی به تالاب می گذرد از اینکه این ماهیان چه بر سر این تالاب و ماهیان بومی اش آورد ه اندو چه بیماری ها و انگل هایی را به تالاب وارد کرده اند که بگذریم جای تأسف اسنجاست که این بی مهری ها و کم لطفی ها همچنان چغاخور را قربانی می کند.
دو سال پیش برای بررسی علل مرگ و میر سالیانه ماهیان این تالاب به همراه دوست عزیزی چند هفته ای را آنجا گذارندم متوجه شدم که گونه ای جدید بر گونه های جانوری تالاب چغاخور افزوده شد؛ خرچنگ دراز آب شیرین یا همان شاه میگو(Astacus Leptodactylus).
این گونه جانوری همه چیزخوار بوده و تنوع تغذیه ای زیادی دارد که باعث انعطاف پذیری این گونه در برابر شرایط محیطی مختلف می شود.
از سوی دیگر این جانور کف زی و کف رو می باشد که با توجه به همه چیز خوار بودنش، تخم و لارو ماهیان و دیگر موجودات زنده، غذای خوبی برایش محسوب می شود که در دراز مدت و با ازیاد جمعیت آن خطر بزرگی برای اکوسیستم و گونه های زیستی موجود در تالاب خواهد بود.
با این توصیف با مراجعه به مراجع ذیربط هیچکدام مسئولیت ورود این مهمان ناخوانده را بر گردن نگرفتند و حضور موجودی که هیچ سنخیتی با اکوسیستم این تالاب ندارد بی آنکه مورد توجه قرار گیرد به گردن صیادان محلی افتاد.
پاسخ:
درود بر سعید عزیز
با وجود این همه تهدیدهای اکوسیستم برانداز در تالاب چغاخور، نباید فرصت ها را از دست بدهیم. من همچنان منتظر خبر هماهنگی شما برای برگزاری جلسه با استاندار هستم. شاید از این طریق بتوان قبل از آنکه خیلی دیر شود کاری برای چغاخور کرد!
موفق باشید دوست عزیز
اردوی پاکسازی کوهنوردان در تالاب چغاخور | دیده بان طبیعت بختیاری گفته است:
۱۷ مرداد, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۱:۱۹
[…] یک برنامه زیست محیطی اقدام به پاکسازی منطقه ی گردشگری تالاب بین المللی چغاخور نمودند. این حرکت نمادین با حضور اعضای گروه های […]
رویشگاههای تالاب چغاخور در زیر خاک دفن می شوند! | دیده بان طبیعت بختیاری گفته است:
۲۴ مرداد, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۲:۵۴
[…] در مطالب پیشین از اجرای پروژه ی «احداث تونل انتقال آب سبزکوه»، که […]
علی گفته است:
۲۵ اردیبهشت, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۵:۱۵
با نهایت تاسف ازاینکه اداره اسلحه ومهمات با صدور مجوز حمل سلاح برای همهه هم استانیهاو درهر خانه یک یا دو سلاح وجود دارد ودر خانه همه اعضا می توانند از ان استفاده نمایینداستان چهار محال تاچهار پنج سال اینده جای دیدن دارد
فرهاد گفته است:
۲۸ خرداد, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۸:۰۶
با عرض سلام خدمت تمام طبیعت دوستان ایران وبالاخص طبیعت بکر چهامحال وبختاری و چغاخور.
دوستان تمام این ناله های من و شما نوش دارو پس مرگ سهراب خوردنه.
از اون بالا اگر قرار باشد کاری صورت بگیرد قطعا انجام خواهد شد و آینده ای بهتر از تالاب انزلی و شادگان و……….در انتظار چغاخور نیست.
شناسه هایی که خبر از نابودی چغاخور می دهند! | دیده بان طبیعت بختیاری گفته است:
۲۸ مرداد, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۷:۳۱
[…] مطالب پیشین همین تارنما در خصوص پروژه تونل انتقال آب سبزکوه، که می تواند تالاب بین المللی چغاخور را به شدت تهدید و […]
فرهاد گفته است:
۲۹ اردیبهشت, ۱۳۹۱ در ساعت ۲۲:۵۱
سلام
جواب منو که کسی نداد
احتمالا مدیر سایت خواب تشریف دارن
واقعا باید به خاطر این پروژه انتقال آب سبزه کوه برای تمام ساکنین چغاخور متاسف بود
چرا؟
چون که فکر میکنن شانس درب خونشونو زده و بعد از عمری کار اومده در خونشون و چند سالی نزدیک خونشون مشغوله نون در آوردن هستن
اما باعرض تاسف باید خدمتتون عرض کنم که باحفر تونل قطعا تمام چشمه های چغاخور خشک و در چند سال آینده همشون باید ازخونشون کوچ کنند یاباید بمونن و از تشنگی توی کویری که خودشون باعثش شدن هلاک بشن
هومان خاکپور گفته است:
۲۹ اردیبهشت, ۱۳۹۱ در ساعت ۲۳:۵۶
به علی:
قاچاق اصلحه همواره یکی از تهدیدهای امنیتی زاگرس و چهارمحال و بختیاری بوده که متأسفانه برخلاف تعهدات دولت در برنامه چهارم توسعه که قرار بود اسلحه های دارای مجوز ساماندهی و کاهش یابد نه تنها این مصوبه هیچگونه عملکردی نداشت بلکه قوانین مغایر به تازگی بر وخامت اوضاع و ورود سلاح های غیرقانونی بیشتری در منطقه شده است!
به فرهاد:
دوست عزیز همه فریادهای نگارنده و سایر دوستداران و فعالان محیط زیست در خصوص تهدیدهای چغاخور حکایت از خواب نبودن دارد و اگر در همین تارنما هم جستجو کنید اولین کسی که بعد از اعلام رسمی پروژه انتقال آب سبزکوه به تالاب چغاخور حسب وظیفه واکنش نشان داده، نگارنده بود که حتا موجب شکایت مدیران آب منطقه ای و محیط زیست از نگارنده هم شده و هزینه های این دفاع از چغاخور را هم پرداخت کرده ام …
موفق باشی
سردار گفته است:
۱ بهمن, ۱۳۹۳ در ساعت ۱۹:۵۲
باسلام/ممنون از هومان عزیز که اینقدر خالصانه تلاش میکنید و پیگیر هستید به امید روزی که همه مسولین سرشان را از زیر برف بیرون بیاورند/انشالله خداوند بشما اجر و توفیق دهد