مرگ ناگهانی بلوط، جنگلهای زاگرس را تهدید می کند!
یکی از رخدادهای تلخی که در سالهای اخیر در جنگلهای زاگرس در حال رخ دادن بوده و هر روزه بر وسعت آن افزوده می شود، زوال یا خشکیدگی بلوط (oak decline) است. متخصصین بیماریهای بخش جنگل معتقدند که آفات و یا بیماری در میان درختان بلوط به تنهایی نمی تواند علت وقوع چنین فاجعه زیست محیطی باشد و قطعا” عواملی نظیر تخریب جنگل، خشکسالی های پی در پی، گرد و غبارهای اخیر و نوع خاک در زوال و خشکیدگی بلوط های منطقه زاگرس نقش مؤثری داشته اند.
اخیرا” در اکثر مناطق جنگلی زاگرس پدیده مرگ ناگهانی گونه بلوط مشاهده گردیده است که از میان ۱۱ استان زاگرسی، استان ایلام در شرایط بحرانی و أسف باری قرار دارد. این پدیده فاجعه آمیز، بیشتر در خاکهای کم عمق و شنی مشاهده شده است و غالبا” در اثر نابسامانی شرایط رویشگاهی و برهم خوردن تعادل محیطی، از خشکیدگی ریشه های موئی درختان بلوط شروع شده و با ظهور آفات و بیماری های ثانویه، استرس های شدیدی به درختان بلوط وارد آمده و سبب زوال و خشگیدگی آنها می شود.
متأسفانه پس از ظهور علائم زوال و خشکیدگی – که به صورت اپیدمی نیز در همه مناطق جنگلی زاگرس گسترش می یابد – بیشتر از ۳ تا ۵ سال طول نمی کشد که درختان بلوط بطور کامل خشک گردیده و مرگ ناگهانی جنگلها رخ می دهد.
در حال حاضر علاوه بر نظریه کارشناسی فوق الذکر – که برمبنای اصول آفت شناسی بنا نهاده شده است و بر ضعف بیولوژیکی گونه بلوط در اثر قطع جنگل، تبدیل فرم پرورشی بلوط از دانه زاد به شاخه زاد، خشکسالی های سنوات گذشته و گرد و غبار تأکید دارد – برخی کارشناسان جنگل نیز باستناد مباحث جنگل شناسی به مبحث «توالی و تواتر در جنگل» نظر دارند که بر مبنای این نظریه کارشناسی هم به سبب تغییرات محیطی و شرایط اکولوژیکی – نظیر تخریب جنگل، خشکسالی های پی در پی، گرد و غبارهای اخیر و … – گونه بلوط که گونه ای کلیماکس و با ارزشی است در حال زوال و نابودی بوده و در این سیر قهقرایی گونه های پست و کم ارزش اکولوژیکی در حال جایگزینی گونه بلوط می باشند.
در صورتیکه چنین نظریه ای – «توالی و تواتر جنگل» – درست باشد، جنگلهای زاگرس در شرایط بسیار بدتری نسبت به نظریه اول قرار دارند و ممکن است در مدت زمانی نه چندان طولانی، شاهد گسترش این پدیده تلخ در همه مناطق جنگلی زاگرس باشیم و با مرگ ناگهانی بلوط، فاجعه ی زیست محیطی بزرگی رغم بخورد. البته در شرایطی که نظزیه اول هم درست باشد، به دلیل اینکه در سالهای گذشته اقدامات مؤثر و جامعی در جهت آفت شناسی و پیشگیری و مبارزه با آفات در جنگلهای زاگرس صورت نگرفته است، جنگلهای بلوط با شرایطی شدیدا” بحرانی مواجه خواهند شد و با صرف هزینه های زیاد هم نمی توان از خسارت های زیست محیطی فاجعه آمیز این پدیده کاست.
با به صدا درآمدن زنگ خطر نابودی جنگلهای بلوط زاگرس و قرار گرفتن این نمادهای سبز مقاومت در شرایط بحرانی، ضرورت دارد دولتمردان و برنامه ریزان توسعه ای کشور برای کنترل و مهار این بحران، بدون هدر دادن زمان و فرصت، در عزمی ملی و با مدیریتی هوشمندانه نسبت به حذف فشارهای معیشتی وارده به جنگلهای زاگرس اقدام نمود و با تغییر شیوه های معیشتی اهالی جنگل و استفاده از سایر ظرفیت های اشتغال زایی – صنعتی، گردشگری، بازرگانی، تجاری و … – فرصت احیاء و بازسازی را برای جنگلهای بلوط فراهم کرده و با کنترل عوامل تخریب و تهدید، از یک فاجعه زیست محیطی جلو گیری کنیم.
.
.
Tweets that mention http://www.tabiatbakhtiari.com/?p=349utm_sourcepingback -- Topsy.com گفته است:
۱ تیر, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۲:۳۹
[…] This post was mentioned on Twitter by . said: […]
محمد درویش گفته است:
۱ تیر, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۲:۴۴
مرگ جنگلهای زاگرس – فارغ از دلیلش – نشانه ای آشکار بر پیش روی بیابان زایی است.
پاسخ:
در گفتگوهایی که با همکاران در برخی استان های زاگرسی داشتم متأسفانه به نظر می رسد این رخداد تلخ در اکثر جنگلهای بلوط زاگرس در حال وقوع است و باید تا دیر نشده است دولت و مراکز علمی، پژوهشی و تحقیقاتی کاری بکنند.
درود رفیق
مهار بیابان زایی » بایگانی » بلوط‌های زاگرس ؛ تازه‌ترین قربانی ریزگردهای عربی؟! گفته است:
۱ تیر, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۳:۴۶
[…] عملکرد فتوسنتز در رویشگاه‌های جنگلی مرتبط باشد. اینک هومان خاکپور هم از رخدادی مشابه در طبیعت بختیاری خبر می‌دهد؛ هر چند […]
به درویش عزیز
ممنون رفیق
فریما گفته است:
۲ تیر, ۱۳۸۹ در ساعت ۱۴:۲۸
خیلی دردناکه…!!
پاسخ:
اگر اقدامی مؤثر و درخور وضعیت أسف بار بلوط های زاگرس صورت نگیرد، حجم خسارت ها بسیار زیاد و غیر قابل جبران خواهد بود.
درود دوست عزیز
مرضیه ناظری گفته است:
۴ تیر, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۰:۳۷
سلام عمو هومان
حتمااین موضوع را پی گیری می کنم.
فقط کمی به من فرصت بدید. یه خورده درگیرم.
مطلبتان خیلی تکان دهنده بود…دلم لرزید وقتی خواندمش…
لطیف گفته است:
۱۱ تیر, ۱۳۸۹ در ساعت ۱۵:۳۷
تصورم این است که علت اصلی خشکیده شدن بلوط ها کم آبی در چهار سال اخیر است
پاسخ:
قطعن خشکسالی های اخیر یکی از عوامل اصلی این رخداد تلخ است.
درود دوست عزیز
شقایق گفته است:
۱۳ تیر, ۱۳۸۹ در ساعت ۰۸:۲۸
منتظر پست جدید هستیم !
پاسخ:
چشم … و ممنون که به طبیعت بختیاری محبت دارید.
درود بانو
مهار بیابان زایی » بایگانی » ریزگردهای عربی را رها کنید ؛ سوسک‌ها را بگیرید! گفته است:
۱۹ تیر, ۱۳۸۹ در ساعت ۰۲:۲۶
[…] ویژه در استان‌های ایلام، کهکیلویه و بویراحمد، فارس و چهارمحال بختیاری، اینک خبر می‌رسد که متهم ردیف نخست در بروز این فاجعه، […]
پاسخ:
درود محمد عزیز
ریزگردهای عربی را رها کنید ؛ سوسک‌ها را بگیرید! : دینگ گفته است:
۱۹ تیر, ۱۳۸۹ در ساعت ۰۳:۲۴
[…] ویژه در استان‌های ایلام، کهکیلویه و بویراحمد، فارس و چهارمحال بختیاری، اینک خبر می‌رسد که مت (ادامه […]
ج گفته است:
۷ مرداد, ۱۳۸۹ در ساعت ۱۱:۰۶
مرگ ناگهانی نه
مرگ تدریجی
عامل آن خشکسالی های اخیر ( تغییرات اقلیمی) و
میتواند نظریه توالی و تواتر نیز باشد
اما آمار بارندگی در چهار سال اخیرو
در دهه های اخیر
بیشتر گویای تغییرات شدید اقلیمی
و
گرم شدن کره زمین
و
پیشروی بیابان هاست
درود بر رحیمیان عزیز:
بر مبنای تحقیق آقای دکتر ابراهیم عزیزخانی از اعضای هیأت علمی گروه تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع و گروه کارشناسی همراه ایشان در جنگلهای استان‌های ایلام، کهکیلویه و بویراحمد و فارس این خشکیدگی و زوال مربوط به طغیان و خسارت ۲ گونه سوسک چوبخوار است که یکی از از علل این طغیان می تواند تغییرات اقلیمی و خشکسالی های اخیر باشد.
ممنون دوست عزیز
خادمی گفته است:
۹ دی, ۱۳۹۱ در ساعت ۱۴:۳۹
۲۵۰ هزارهکتار از جنگل های لرستان در حال نابودیست.
هومان خاکپور گفته است:
۹ دی, ۱۳۹۱ در ساعت ۲۰:۴۶
به خادمی:
متأسفانه در این زمینه هم؛ آسمان همه جای زاگرس همین رنگ است!
مونا گفته است:
۱۸ فروردین, ۱۳۹۲ در ساعت ۱۱:۲۲
b nazare man k in negaraniha bi fayede ast eghdam konid,, dar hale hazer har zamani k man jahate bazresihaye shakhsiam b jangalhaye khodeman saraki mikesham har bar ba bimariha afat hasharati ba gonehaye jadidtar o khesarati robero misham k dar ghabl az in nabode va dar jahate shenastaeie anha eghdam mikonm ama ba taasof o nezare shodan b barkhi manazere jangalie balote ostaane ilam dar heirat mimanam k dar forsati na chandan dor b jangali bdone derakht nzare konam,toro khoda kari konid,afat dar hale pishravi hastand in derakhtane bi zaban darand mimirand,eghdam konid hata tanha.afat ra bimarihara sava konid az in badbakhta,,,dokhtari az diare zagros
داودی گفته است:
۵ اسفند, ۱۳۹۲ در ساعت ۱۱:۲۹
واقعا خیلی ناراحت شدم من خودم این درخت هارو از نزدیک دیدم امیدوارم مسولین فکری به حال این مشکل بزرگ بکنن. شاید یکی از دلایش قطع بی رویه باشه چون اهالی این مناطق متاسفانه بدلیل نداشتن علم کافی ازاهمیت این نعمت های خدادای این جنگلهرو نابودمیکنن